ΜΕΤΑΞΥ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΕΘΝΟΥΣ ΚΡΑΤΟΥΣ

ΣΤΗΝ ΥΣΕΡΗ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ 1908-1922

Η Μικρά Ασία υπήρξε ήδη από την αρχαιότητα ένας γεωγραφικός χώρος όπου άκμασε ο ελληνικός πολιτισμός και στη συνέχεια η Ορθοδοξία. Παράλληλα, υπήρξε πάντοτε ένα σταυρο-δρόμι συνάντησης λαών, εμπόρων, κουλτουρών και ετερογενών θρησκευτικών ομάδων. Ειδικότερα μετά τη μάχη του Ματζικέρτ (1071), όταν και παγιώθηκε η παρουσία των Σελτζούκων Τούρκων στη Μικρά Ασία, Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι συνυπήρξαν, εν μέσω φυσικά πολλών μεταβολών και περιπετειών, μέχρι και τη Μικρασιατική Καταστροφή (1922). Η πόλη που αντικατόπτριζε καλύτερα από κάθε άλλη αυτή την πραγματικότητα ήταν η Σμύρνη, ή «Γκιαούρ Ισμίρ» όπως την αποκαλούσαν οι Τούρκοι. Η πόλη γνώρισε αξιοσημείωτη οικονομική, πολιτιστική και πληθυσμιακή ανάπτυξη τους δύο αιώνες που προηγήθηκαν της Μικρασιατικής Καταστροφής.

Στο πολυθρησκευτικό και πολυεθνοτικό μωσαϊκό της Σμύρνης ήταν οι Ρωμιοί που σημείωσαν τη μεγαλύτερη πρόοδο στον οικονομικό και κοινωνικό τομέα. Το πολύπλοκο όμως πέρασμα από την εποχή των με-γάλων αυτοκρατοριών στο σχήμα των εθνικών κρατών, που ξεκίνησε τον 19ο και τελείωσε τον 20ό αιώνα, ήταν φυσικό να μεταβάλει τις συνθήκες που επικρατούσαν στη Σμύρνη. Η παρούσα μελέτη εστιάζει ακριβώς στην κρίσιμη περίοδο μεταξύ της Νεοτουρκικής Επανάστασης (1908) και της Μικρασιατικής Καταστροφής, όταν η τοπική ελληνορθόδοξη Κοινότητα βρέθηκε αντιμέτωπη με αλλεπάλληλες προκλήσεις και ολοκλήρωσε με τραγικό τρόπο την ιστορική της διαδρομή έπειτα από την κατάρρευση του ελληνικού στρατού στη Μικρά Ασία.