24 ΙΟΥΛΙΟΥ 1923 Η ΜΕΡΑ ΠΟΥ ΤΕΛΕΙΩΣΕ Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ

Η ΣΤΟΧΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΑΜΑΧΩΝ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ

Στις 24 Ιουλίου 1923 υπογράφηκε στη Λωζάννη της Ελβετίας η τελευταία συνθήκη για τον τερματισμό των εχθροπραξιών του Μεγάλου Πολέμου, επισφραγίζοντας τη λήξη μιας ολόκληρης δεκαετίας βίας. Διπλωμάτες, πολιτικοί, στρατιωτικοί και εμπειρογνώμονες που έρχονταν από την Αγκυρα και την Αθήνα, από το Λονδίνο, το Παρίσι, τη Ρώμη και άλλες πρωτεύουσες συγκεντρώθηκαν στις όχθες της Λίμνης της Γενεύης, προκειμένου να επιβεβαιώσουν ότι ο πόλεμος είχε τελειώσει. Η συνθήκη που υπέγραψαν καθόρισε τα σύνορα της Ελλάδας και της Τουρκίας όπως τα γνωρίζουμε σήμερα και σηματοδότησε μια νέα φάση στην ιστορία τους.

Αυτό ήταν το σημαντικό επίτευγμα της Συνθήκης της Λωζάννης. Παράλληλα όμως, η συνθήκη επιφύλασσε και ένα υψηλό τίμημα, αφού συμπεριλάμβανε μια συμφωνία Υποχρεωτικής Ανταλλαγής Πληθυσμών. Με το συγκεκριμένο μέτρο, οι Έλληνες ορθόδοξοι πολίτες της Τουρκίας, με εξαίρεση όσους κατοικούσαν στην Κωνσταντινούπολη, έχασαν το δικαίωμα της ιθαγένειας και της διαμονής στο κράτος όπου ζούσαν για αιώνες. Το ίδιο συνέβη και με τους μουσουλμάνους πολίτες της Ελλάδας, με εξαίρεση τους κατοίκους της Δυτικής Θράκης. Αυτή η ανταλλαγή σχεδόν δύο εκατομμυρίων ανθρώπων έδωσε λύση στο τεράστιο προσφυγικό πρόβλημα που προκλήθηκε από τον ελληνοτουρκικό πόλεμο. Ταυτόχρονα, εισήγαγε στο διεθνές δίκαιο έναν ορισμό της ιθαγένειας που δεν εδράζεται στη γλώσσα, την ιστορία ή την εθνότητα, αλλά αποκλειστικά στο θρήσκευμα, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για μια σειρά από εθνοκαθάρσεις που συνέβησαν τον 20ό αιώνα.

Το δεύτερο τίμημα της ειρήνης ήταν ο ενταφιασμός των δεσμεύσεων προς τον αρμενικό λαό ότι θα αποκτούσε μια πατρίδα στα εδάφη από τα οποία είχε εκδιωχθεί με βασανισμούς και σφαγές κατά τη γενοκτονία του 1915. Αυτό το βιβλίο αφηγείται την ιστορία της Ειρηνευτικής Διάσκεψης και του αποτελέσματός της, τεκμηριώνοντας πώς δόθηκε προτεραιότητα στην εδραίωση της ειρήνης αντί για την απονομή δικαιοσύνης, γεγονός που κινητοποίησε δυνάμεις που οδήγησαν στην επόμενη παγκόσμια σύγκρουση, το 1939.