ΥΜΝΟΣ ΣΤΟ ΣΑΤΑΝΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ

Η ποίηση του Καρντούτσι εκφράζει την κατάφαση της ζωής, το φως, τη χαρά, το τραγούδι. Μ' αυτό δεν θέλω να πω ότι δεν εκφράζει και συναισθήματα θλίψης, όταν όμως συμβαίνει αυτό γίνεται στον τόνο των αρχαίων δασκάλων του, με γνώση του μέτρου, του σκοπού και της κατάληξης της ζωής. Το δε κλασικό ελληνο-ρωμαϊκό παρελθόν και η προσήλωσή του σε αυτό, μαζί με την αγάπη του στη ζωή, την φιλοπατρία και την επαναστατική του συνείδηση, δίνουν ορμή και ένταση στην ποίησή του.

Επίσης, απετέλεσε ένα νέο ξύπνημα στον καιρό του, μια νέα αναγέννηση, αφού η άλλη πνίγηκε από τον παπικό καθολικισμό και τους Σαβοναρόλα του έφτασε δε σε μια καίρια στιγμή: την εποχή των επαναστατικών κινημάτων για την κατάκτηση της ελευθερίας της Ιταλίας από τον γερμανικό ζυγό. Ήταν εκείνη την εποχή που, ύστερα από έναν ύμνο στον Διόνυσο-Βάκχο, έγραψε και τον ύμνο ''Στο Σατανά''. Το ποίημα αυτό ταρακούνησε στην κυριολεξία ολόκληρη την Ιταλική χερσόνησο, και μελοποιημένο τραγουδήθηκε από το Φριούλι ίσαμε τη Σικελία.

Ένας κριτικός εκείνων των χρόνων έγραψε: ''Από τώρα και στο εξής δεν χρειάζεται να αναζητήσουμε την ποίηση των αγίων, δηλαδή αυτών που χάνονται στην έρημο για να κρύψουν τις αρετές τους να μην τις χαρούν οι άλλοι, τώρα έχουμε την ποίηση αυτών που δεν ντρέπονται για τις χαρές της ζωής και δεν αποφεύγουν κανένα δρόμο που οδηγεί σε αυτές. Όχι πια πνευματικά εγκώμια, ο αναγνώστης θα βρει εδώ (''Στο Σατανά'') έναν υλιστικό ύμνο. Και εξορκίζω όλες τις κατάρες που η κατήχηση ρίχνει στον κόσμο της σάρκας και στον Σατανά".