ΤΟ ΥΛΙΚΟ ΤΗΣ ΣΚΕΨΗΣ

Η ΓΛΩΣΣΑ ΩΣ ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΣΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΦΥΣΗ

Στο βιβλίο αυτό, ο Steven Pinker εξηγεί με ένα εντελώς νέο ύφος πώς λειτουργεί ο νους -εξετάζοντας τον τρόπο που χρησιμοποιούμε τις λέξεις. Κάθε φορά που βρίζουμε, αποκαλύπτουμε κάτι για τα ανθρώπινα συναισθήματα. Όποτε κάνουμε υπαινιγμούς για να δωροδοκήσουμε, να απειλήσουμε ή να φλερτάρουμε κάποιον (αντί να του πούμε ξεκάθαρα αυτό που ακριβώς θέλουμε), αποκαλύπτουμε κάτι για τις ανθρώπινες σχέσεις. Η χρήση των προθέσεων και των ρηματικών χρόνων αξιοποιεί παραδόξως ανθρώπινες έννοιες του χώρου και του χρόνου, ενώ τα ουσιαστικά και τα ρήματα αξιοποιούν νοητικά μοντέλα της ύλης και της αιτιότητας. Ακόμη και τα ονόματα που συχνά δίνουμε στα μωρά έχουν να μας πουν σημαντικά πράγματα για τις σχέσεις μας με τα παιδιά μας και με την κοινωνία. Εστιάζοντας στην καθημερινή μας ομιλία -τις συζητήσεις μας, τα ανέκδοτά μας, τις νομικές μας αντιδικίες-, ο Pinker δίνει μια γλαφυρή εικόνα των σκέψεων και των συναισθημάτων που οικίζουν το νου μας.

Υποστηρίζει ότι οι ανθρώπινες σκέψεις -από τις πολιτικές θέσεις και τα θρησκευτικά πιστεύω μέχρι τα διαφημιστικά τεχνάσματα και τα κόμικς- είναι φτιαγμένα γύρω από ορισμένες βασικές ιδέες όπως ο χώρος, η δύναμη, η κυριαρχία, η συγγένεια και η μόλυνση. Κοιτάξτε γύρω σας και θα συνειδητοποιήσετε ότι οι μεταφορές που καθημερινά χρησιμοποιούμε στηρίζονται πάνω σε αυτές τις πρωταρχικές έννοιες. Ο συγγραφέας αναρωτιέται πώς αναπτύσσουμε αυτές τις κατηγορίες ως παιδιά, πώς τις εφαρμόζουμε στον κόσμο που μας περιβάλλει και τι συμβαίνει όταν το κάνουμε με λάθος τρόπους.

Ο Pinker θίγει επιστημονικά ζητήματα -όπως το πώς η γλώσσα επηρεάζει τη σκέψη και ποιες από τις έννοιές μας είναι έμφυτες-, αλλά και ζητήματα από τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων και την καθημερινή ζωή -γιατί οι ρομαντικές κομεντί εκμεταλλεύονται τόσο πολύ τις διφορούμενες κουβέντες δύο ανθρώπων που βγαίνουν στα πρώτα τους ραντεβού; Και γιατί τα ανεπιθύμητα e-mail να λέγονται spam;

Ο Steven Pinker είναι καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Harvard. Το 2004, το περιοδικό Time τον συμπεριέλαβε ανάμεσα στις 100 προσωπικότητες με τη μεγαλύτερη επιρροή σε ολόκληρο τον κόσμο. Έχει αποσπάσει πολλά βραβεία για το ερευνητικό και διδακτικό του έργο σχετικά με τη γλώσσα και τις γνωστικές λειτουργίες, αρθρογραφεί σε έντυπα όπως τα The New York Times, Time και The New Republic, και είναι συγγραφέας έξι βιβλίων, μεταξύ των οποίων το παγκόσμιο μπεστ-σέλερ Το γλωσσικό ένστικτο.