ΤΟ ΞΕΧΑΣΜΕΝΟ ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΡΙΖΟΥ ΡΑΓΚΑΒΗ ΓΙΑ ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ

ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΤΟΥ ΨΕΥΔΕΠΙΓΡΑΦΟΥ ΦΥΛΛΑΔΙΟΥ "LE LAURIUM" ΤΟΥ ALEXANDRE DE RIZ (PARIS, 1872)

Όταν το 1869 η γαλλοϊταλική εταιρεία στην οποία είχαν παραχωρηθεί τα μεταλλεία του Λαυρίου προχώρησε στην εκμετάλλευση των αρχαίων σκωριών και εκβολάδων, ξεσηκώθηκε θύελλα αντιδράσεων για τον «σφετερισμό της εθνικής περιουσίας», καταλήγοντας τα επόμενα χρόνια σε μία μεγάλη πολιτική κρίση που έμεινε γνωστή ως «τα Λαυρεωτικά».

Η κρίση αυτή έλαβε διεθνείς διαστάσεις, καθώς οι κυβερνήσεις της Γαλλίας και της Ιταλίας ανέλαβαν την υπεράσπιση των συμφερόντων της εταιρείας, απειλώντας ακόμη και με την αποστολή κανονιοφόρων, ενώ τα επικριτικά δημοσιεύματα του ευρωπαϊκού Τύπου τροφοδότησαν την αρνητική πρόσληψη της Ελλάδας στο εξωτερικό. Στην πιο κρίσιμη στιγμή του λαυριωτικού ζητήματος, στα τέλη Σεπτεμβρίου του 1872, εκδίδεται στο Παρίσι το φυλλάδιο Το Λαύριο γραμμένο από τον Αλεξάντρ ντε Ρι. Το φυλλάδιο αυτό αποτελεί μία ξεχωριστή περίπτωση μεταξύ των πολυάριθμων υπομνημάτων που δημοσιεύτηκαν για την υπόθεση του Λαυρίου. Κι αυτό γιατί το κείμενο είναι ψευδεπίγραφο, αφού συγγραφέας του είναι ο τότε πρέσβης της Ελλάδας στο Παρίσι Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής.

Η πολιτική οξύνοια του συγγραφέα και η διορατικότητά του συγκλονίζουν τον σημερινό αναγνώστη, επειδή προσδίδουν στο κείμενο μία απρόσμενη επικαιρότητα. Διαβάζοντας το φυλλάδιο, ο παραλληλισμός ανάμεσα στην πολυεπίπεδη πολιτική κρίση της εποχής και στην καθολική κρίση που πλήττει την Ελλάδα σήμερα είναι αναπόφευκτος. Οι ατυχείς χειρισμοί των ελληνικών κυβερνήσεων και η παρεμβατικότητα των ξένων δυνάμεων της εποχής παραπέμπουν με οδυνηρό τρόπο στην τωρινή εποχή. Το φυλλάδιο ντε Ρι απαθανατίζει μία επώδυνη πραγματικότητα, δημιουργώντας την εντύπωση ότι τα μηνύματά του είναι τόσο επίκαιρα, όσο και την εποχή της έκδοσής του.