ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ

ΕΝΑ ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ

Έστω και μια επιφανειακή θεώρηση του σημερινού κόσμου γεννά το ερώτημα: Γιατί άλλες χώρες είναι πλούσιες κι άλλες φτωχές; Το 1500, οι παγκόσμιες διαφορές στο εισόδημα των ανθρώπων ήταν μικρές, σήμερα όμως είναι τεράστιες. Σ’ αυτό το μικρό βιβλίο, ο Robert C. Allen —από τους σημαντικότερους ιστορικούς της οικονομίας σήμερα— περιγράφει άκρως συνοπτικά πώς η αλληλεπίδραση της γεωγραφίας, της συμμετοχής στην παγκοσμιοποίηση, των τεχνολογικών αλλαγών και της εφαρμοζόμενης οικονομικής πολιτικής καθόρισε τον πλούτο (ή τη φτώχεια) κάθε ανθρώπινης κοινωνίας.

Ρόλο καταλύτη στην παγκόσμια οικονομική ιστορία έπαιξε η Βιομηχανική Επανάσταση, στη Βρετανία. Η Δυτική Ευρώπη και η Βόρεια Αμερική μπόρεσαν να την ακολουθήσουν, υιοθετώντας τέσσερις άξονες οικονομικής πολιτικής: α) δημιούργησαν ενιαία εθνική αγορά, β) προστάτεψαν με δασμούς την πρώιμη βιομηχανία τους από τον βρετανικό ανταγωνισμό, γ) ίδρυσαν τράπεζες, για τη σταθεροποίηση του νομίσματος και τη χρηματοδότηση επενδύσεων με τις εθνικές αποταμιεύσεις, και δ) προώθησαν τη γενική εκπαίδευση του πληθυσμού.

Ελάχιστες άλλες χώρες κατάφεραν να φτάσουν τούτη την ομάδα χωρών, που συλλογικά ονομάστηκαν Δύση, -η Ιαπωνία, η Σοβιετική Ένωση, η Νότια Κορέα, η Ταϊβάν και πρόσφατα, μάλλον, η Κίνα- εφαρμόζοντας ευφάνταστες λύσεις σε θέματα τεχνολογικής αλλαγής και ιδιαίτερα δυναμική βιομηχανική πολιτική. Ωστόσο, η διάχυση της οικονομικής ανάπτυξης συνιστά επιτακτική ανάγκη, διότι μόνον έτσι είναι δυνατό να περιοριστούν οι ακραίες ανισότητες που χαρακτηρίζουν και αποσταθεροποιούν τον σύγχρονο κόσμο.