ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ

Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΩΝ ΔΥΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ 1914-1918 ΚΑΙ 1939-1945

Ο συγγραφέας-μελετητής έχει δείξει σε άλλα έργα του ότι σε μακροχρόνιο συμβατικό πόλεμο ο ρόλος της οικονομίας είναι καταλυτικός για την τελική νίκη ή ήττα. Στο νέο αυτό έργο συσχετίζεται η οικονομία και η στρατιωτική τακτική. Είναι φανερό ότι σε μακροχρόνιο συμβατικό πόλεμο η οικονομική κινητοποίηση είναι σταδιακή, με αποτέλεσμα η παραγωγή οπλικών συστημάτων να μεγιστοποιείται και αυτή σταδιακά.

Εκεί ακριβώς τίθεται το ζήτημα της στρατιωτικής τακτικής και στρατηγικής, δηλαδή αν ένας εκ των δύο αντιπάλων μπορεί να επιτύχει πλήρη υπεροχή στο πεδίο της μάχης και να συνθλίψει τη στρατιωτική μηχανή του αντιπάλου προτού αυτός προχωρήσει σε μεγιστοποίηση της στρατιωτικής-βιομηχανικής παραγωγής του. Αν αυτό συμβεί μία τακτική νίκη στα πεδία των μαχών μετατρέπεται σε ολοκληρωτική (πολιτικο-στρατιωτική). Στην περίπτωση των δύο παγκοσμίων πολέμων η Γερμανία και οι σύμμαχοί της έφθασαν πολύ κοντά σε αυτό το σημείο.

Ειδικότερα στην περίπτωση του Α' Παγκοσμίου Πολέμου ο συγγραφέας τονίζει ότι στις αρχές του 1916 οι Κεντρικές Αυτοκρατορίες βρίσκονταν σε πλεονεκτική θέση σε σχέση με την Αντάντ, αφού είχαν μεγαλύτερη στρατιωτική-βιομηχανική παραγωγή, αλλά και ανώτερη πολεμική εμπειρία και ισχύ σε τακτικό επίπεδο. Όμως έκαναν το λάθος να στρέψουν την προσοχή τους στο Δυτικό Μέτωπο με τη μεγάλη επίθεση στο Βερντέν και να ανατρέψουν τα στρατηγικά και τακτικά κέρδη που είχαν προέλθει από το 1915, έτος κατά το οποίο οι Κεντρικές Αυτοκρατορίες είχαν επιτύχει πλήρη κυριαρχία στο Ανατολικό Μέτωπο και είχαν με επιτυχημένη άμυνα εξαντλήσει την Αντάντ στο Δυτικό Μέτωπο. Όταν το 1918 οι Κεντρικές Δυνάμεις επανέλαβαν τη στρατηγική του 1916, αφού πρώτα είχαν κερδίσει στο Ανατολικό Μέτωπο και είχαν εξαντλήσει και τους Συμμάχους στο Ιταλικό Μέτωπο η κατάσταση ήταν τελείως διαφορετική αφού οι χώρες της Αντάντ είχαν μεγιστοποιήσει την οικονομική τους κινητοποίηση και μπορούσαν να αντέξουν τις όποιες απώλειες σε τακτικό επίπεδο.

Στη περίπτωση του Β' Παγκοσμίου Πολέμου οι εντυπωσιακές νίκες του 'Αξονα την περίοδο 1939-1942 τόσο στην Ευρώπη, όσο και στην Αφρική και τον Ειρηνικό έδιναν επίσης ένα τακτικό πλεονέκτημα στη Γερμανία και τους συμμάχους της, αφού οι χώρες της Μεγάλης Συμμαχίας (Μ. Βρετανία, ΗΠΑ, ΕΣΣΔ) δεν είχαν προλάβει να κινητοποιήσουν την οικονομία τους και να μεγιστοποιήσουν τη στρατιωτική-βιομηχανική τους παραγωγή. Μάλιστα έπρεπε να αναπληρώσουν τις τεράστιες απώλειες σε υλικό από τις ήττες της περιόδου 1939-1942. Όμως, ο συγγραφέας τονίζει ότι το 1943 η Γερμανία διέπραξε τιτάνιο τακτικό λάθος με την επίθεση στο Ανατολικό Μέτωπο στο θύλακα του Κουρσκ, ενώ θα μπορούσε να αναχαιτίσει την αγγλοαμερικανική απόβαση στη Σικελία και την Ιταλία.

Ουσιαστικά τόσο το 1916 όσο και το 1943 η Γερμανία και οι σύμμαχοί της δεν μπόρεσαν να μετατρέψουν μία τακτική νίκη σε ολοκληρωτική (πολιτικο-στρατιωτική) εξαιτίας λανθασμένων αποφάσεων σε τακτικό επίπεδο.