Ο ΞΕΝΟΦΩΝΤΑΣ

ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΙ Η ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ

Το ανίκητο της λαϊκής οργής, η ολοένα αυξανόμενη ένταση της βίας, η τρομοκρατία, ο αναγκαστικά ξενοκίνητος χαρακτήρας των δικτατοριών και οι προσωπικές φιλοδοξίες που επιχειρούνται να προβληθούν σαν δημόσιο συμφέρον είναι η παρακαταθήκη του Ξενοφώντα στην ανθρωπότητα. Η ακατάπαυστη αναζήτηση της ισχύος και η νομοτελειακή παροδικότητά της είναι το οξύμωρο του ανθρώπινου αδιεξόδου, που αναπαράγει τη συνθήκη του πολέμου.

Ο ισχυρός, εν τέλει, συντρίβεται αφήνοντας πίσω του ένα κενό, που όλοι τρέχουν να καλύψουν. Η επανάληψη των γεγονότων -και μάλιστα με τους ίδιους πρωταγωνιστές που απλώς αλλάζουν ρόλους- είναι τόσο απροκάλυπτα στερεότυπη, που από ένα σημείο και μετά παίρνει τη μορφή του αναπόφευκτου. Ο άνθρωπος συμπεριφέρεται σαν το απόλυτο έρμαιο μιας μοίρας που ο ίδιος ορίζει. Με άλλα λόγια, φαίνεται εντελώς ανίσχυρος μπροστά στη δυναμική των παθών που αδυνατεί να ελέγξει.