ΛΕΞΙΚΟΝ ΤΕΤΡΑΓΛΩΣΣΟΝ ΤΩΝ ΤΕΣΣΑΡΩΝ ΚΟΙΝΩΝ ΔΙΑΛΕΚΤΩΝ

ΡΩΜΑΙΙΚΗΣ - ΒΛΑΧΙΚΗΣ - ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΗΣ - ΑΛΒΑΝΙΤΙΚΗΣ

Δανιήλ (Μιχάλη Αδάμη Χατζή) ο Μοσχοπολίτης: Ιερέας και λόγιος από τη Μοσχόπολη, έζησε στο β' μισό του 18ου και στις αρχές του 19ου αιώνα. Συνέγραψε Τετράγλωσσον Λεξικόν (ρωμαίικα, βλάχικα, βουλγάρικα, αλβανιτικά), που εκδόθηκε το πρώτον στη Μοσχόπολη το 1762 (κατά Τρ. Ευαγγελίδη), ή το 1764 (κατά Ληκ), ή περί το 1770 (κατά Κοπιτάρ και πολλούς άλλους), ή το 1772- κατ' εμάς, ή το 1794 (κατά Snegarov), και επανεκδόθηκε το 1802 στη Βενετία.

Το Λεξικό της πρώτης έκδοσης ανατυπώθηκε από τον Ληκ -με αγγλική μετάφραση- ως πεντάγλωσσο λεξικό, το 1814, στο έργο του Researches in Greece, στο Λονδίνο, και αργότερα από τον Μίκλοσιτς. Το Τετράγλωσσον Λεξικόν θεωρείται ως η δεύτερη απόπειρα εγγραμματισμού της αρμάνικης - βλάχικης γλώσσας, μετά την Πρωτοπειρία (1770) του Θεόδωρου Αναστασίου Καβαλλιώτη.

Ο Δανιήλ δίδαξε στα εκπαιδευτήρια της Μοσχόπολης και εφαρμοσμένες επιστήμες -μαθηματικά και φυσική- αλλά κι επιστολογραφία, αναγκαία για τους Μοσχοπολίτες εμπόρους εκείνης της εποχής. Το Λεξικό δεν είναι το μοναδικό έργο που έγραψε, αλλά το μόνο διασωθέν!