ΙΩΝ ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ Ο ΜΟΝΑΔΙΚΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΘΝΟΣ ΤΟΥ

Από την πρώτη του εμφάνιση ο Δραγούμης εκδηλώνεται αντικοινοβουλευτικός. Αποκρούει το σύστημα και περιφρονεί την κοινοβουλευτική αριστοκρατία που βγάζουν στην επιφάνεια οι κάλπες. Από την πρώτη του εμφάνιση εκδηλώνεται επίσης αντιδημοκρατικός, όχι μόνον διότι συγγενεύουν οι δυο έννοιες, όχι μόνον διότι δεν ανέχεται το ισοπέδωμα και ζητεί μια διαφορετική τοποθέτηση και ικανοποίηση των αξιών, αλλά και διότι διαπιστώνει ότι ο λαός είναι αντιδημοκρατικός βαθύτατα.

Αντικοινοβουλευτικός, αντιδημοκρατικός, αντικομματικός ο Δραγούμης, κατανοεί από την πρώτη στιγμή, ότι οι θεσμοί και τα καθεστώτα δεν είναι σκοποί για τα Έθνη, αλλά μέσα και όπλα. Μελετά τις επιδράσεις που μας έρχονται από τη Δύση, τις "νέες ιδέες" και βρίσκει ότι οι νέες ιδέες επιβουλεύονται το Έθνος περισσότερο από τους γύρω εχθρούς. Φανερώθηκαν με τα κηρύγματα της γαλλικής Επαναστάσεως, απλώθηκαν με τη Δημοκρατία, αποτελούν το πνευματικό περιεχόμενο του "σύγχρονου πολιτισμού", του ρεπουμπλικάνικου και σοσιαλιστικού. Και ο πολιτισμός αυτός μας έρχεται ύπουλος, μαλακός, καταπραϋντικός, γιομάτος χλιαρότητα, "με τη φιλανθρωπία του, με την αλληλοβοήθειά του, με τον κοινοβουλευτισμό του, με το ισοπέδωμά του και μας κάνει όλους τους ανθρώπους ίσους με τους μικρότερους".

Η ανάγνωση της μελέτης του Πέτρου Ωρολογά για τον Ίωνα Δραγούμη, η οποία τιμήθηκε με κρατικό βραβείο το 1939, είναι σήμερα σημαντική όχι μόνο για όσους αρέσκονται να ανατρέχουν στην Ιστορία των πολιτικών ιδεών της πατρίδας μας. Είναι σημαντική και για εκείνους που θέλουν να έρθουν σε επαφή με συγγραφείς οι οποίοι έδωσαν έμφαση στην αξία που έχει η ελληνική μας καταγωγή και το προαιώνιο πολιτισμικό δυναμικό του ελληνισμού για την συνέχεια του εθνικού μας βίου. Δεν είναι τυχαίο ότι συγγραφείς όπως ο Δραγούμης και ο Ωρολογάς όχι μόνο σπρώχνονται στην λήθη από το σύγχρονο ελλαδικό εκδοτικό κατεστημένο αλλά και επιχειρείται η διασάλευση των όσων έπραξαν, έγραψαν και εννόησαν.