Η ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΗΣ ΜΝΗΜΗΣ

ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΩΣ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΗ

Η μνήμη των προσφύγων του 1922 αποτελεί σήμερα έναν κεντρικό τόπο μνήμης. Το αφήγημά της όμως έχει ιστορικότητα. Ξεκινά από τη συγκυρία των δραματικών μετακινήσεων των πληθυσμών σε όλη την Ευρώπη μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και από τις αγωνιώδεις προσπάθειες των ανθρώπων να βρουν μια συνθήκη βίου στη νέα κατάσταση. Ο τρόπος που οι πρόσφυγες αφηγούνταν το παρελθόν τους άλλαζε μαζί με το παρόν τους και τις προσδοκίες τους για το μέλλον. Η μνήμη τους, το τι λένε οι ίδιοι για την ιστορία τους και ο τρόπος που διαμορφώνουν την ταυτότητά τους σμιλεύτηκε σταδιακά, ισορροπώντας ανάμεσα στην εμπειρία και την προσδοκία, ανάμεσα στην επιθυμία αποφυγής της λήθης και την επιδίωξη της διαμόρφωσης μια καινούριας αλήθειας. Δεν είναι μια μνήμη άυλη, έχει υλικότητα, συνδέεται με φορείς, θεσμούς και πρακτικές, είναι αποτέλεσμα της πολιτικής βούλησης και των δικτύων στα οποία κινήθηκαν όσοι πρωταγωνίστησαν στη διαμόρφωσή της.

Σκοπός του βιβλίου είναι να περιπλανηθεί στις τροχιές της διαμόρφωσης της προσφυγικής μνήμης από την άφιξη των προσφύγων στην Ελλάδα μέχρι την ενσωμάτωσή τους στο εθνικό φαντασιακό, εξετάζοντας τη μνήμη στη διανοητική και την υλική της διάσταση. Επικεντρώνεται στην ιστορία των Θρακιωτών προσφύγων και εξετάζει τον ρόλο που έπαιξαν οι διανοούμενοι προσφυγικής καταγωγής, τον τρόπο με τον οποίο το παρελθόν αποτέλεσε το υπόβαθρο πρακτικών και διανοητικών αναζητήσεων και το πώς τελικά διαμορφώθηκε ένα νέο αφήγημα για την ελληνικότητα που συμπεριλάμβανε την εμπειρία των προσφύγων.