Η ΜΑΥΡΗ ΣΚΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

ΕΘΝΙΚΟΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΦΑΣΙΣΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ 1923-1945

Η δεκαετία του 1930 θεωρείται -και είναι ουσιαστικά- η κορύφωση της μεγάλης σύγκρουσης των ιδεολογικών ρευμάτων στην Ευρώπη, με τη δημιουργία πολιτικών κινημάτων με συγκροτημένες ιδεολογικές τοποθετήσεις, προκειμένου να αντιπαραταχθρύν στον κομμουνισμό και στον κοινοβουλευτισμό.

Στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες εμφανίστηκαν πολιτικά κινήματα που είχαν ως αφετηρία τον αντικομμουνισμό, τον βίαιο επαναστατικό χαρακτήρα, την απόλυτη προάσπιση των ιδεωδών της πατρίδας και τον αντισημιτισμό. Τα πιο πολλά είχαν ως πρότυπο τον ιταλικό φασισμό και τον γερμανικό εθνικοσοσιαλισμό, αλλά κατά γενική ομολογία ποτέ δεν κατάφεραν να αποκτήσουν τη δύναμη και τη δομή, τη φιλοσοφία και τη λειτουργικότητα των τελευταίων.

Στην Ελλάδα, την ίδια χρονική περίοδο, εμφανίστηκαν και έδρασαν εθνικιστικές οργανώσεις με πατριωτικά και φιλολαϊκά κίνητρα, αλλά αρκετά συχνά με συγκεχυμένο ιδεολογικό και πολιτικό υπόβαθρο. Είναι χαρακτηριστικό ότι καμία από τις εθνικιστικές αυτές οργανώσεις δεν απέκτησε σημαντικό λαϊκό έρεισμα. Κάθε τέτοια κίνηση ξεκινούσε αρχικά ως μια ελπιδοφόρα προσπάθεια, για να καταλήξει στα ίδια πρόσωπα και στους ίδιους μηχανισμούς που την απάρτιζαν αρχικά. Υπεύθυνο γι' αυτό ίσως να ήταν και το γεγονός ότι ο συγκεκριμένος χώρος πρακτορεύθηκε από την πρώτη στιγμή, καθοδηγήθηκε και τέλος αλώθηκε από τις εγχώριες υπηρεσίες ασφαλείας.

Μετά το 1940, οι όροι "συνεργασία" και "δοσιλογισμός" προσέλαβαν μια άνευ προηγουμένου διάσταση. Για εκείνους που αρνήθηκαν τη συνεργασία με τους Γερμανούς, οι όροι αυτοί ταυτίστηκαν με τα ονόματα προδοτών, κατασκόπων, ανθρώπων της Gestapo και καιροσκόπων, που προσέφεραν τις υπηρεσίες τους ορμώμενοι από ιδιοτελή ή ευτελή κίνητρα.

Οι συνθήκες του μεταδεκεμβριανού ελληνικού κράτους ήταν τέτοιες ώστε οι περισσότεροι συνεργάτες των Γερμανών, αν και δικάστηκαν από τα Ειδικά Δικαστήρια Δοσιλόγων, παρέμειναν για λίγα μόνο χρόνια στις φυλακές και αμνηστεύτηκαν σταδιακά μέχρι το 1955.

Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου αυτού, που εμπλουτίζεται με σπάνιες φωτογραφίες και ντοκουμέντα εποχής, ο αναγνώστης έχει την ευκαιρία να γνωρίσει και να "βιώσει" το παρελθόν του εθνικιστικού κινήματος στην Ελλάδα, ώστε να εξαγάγει τα δικά του συμπεράσματα γι' αυτήν την άγνωστη στους περισσότερους πτυχή του Μεσοπολέμου και της γερμανικής Κατοχής.