Η ΦΛΕΒΑ ΤΗΣ ΓΗΣ

ΤΑ ΜΕΤΑΛΛΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ 19ΟΣ-20ΟΣ ΑΙΩΝΑΣ

Τα μεταλλικά και αμέταλλα ορυκτά, περισσότερο από κάθε άλλη πρώτη ύλη, συμμετείχαν στη διαδικασία της οικονομικής παγκοσμιοποίησης, που ως ιστορική τάση χαρακτηρίζει τη νεότερη εποχή. Η εξορυκτική δραστηριότητα αποτέλεσε, ήδη από τον 19ο αιώνα, ιδιαίτερο τομέα της ελληνικής οικονομίας, με διεθνικό προσανατολισμό. Το βασικό ερώτημα που πραγματεύεται το βιβλίο είναι πώς συνέβαλε η εξορυκτική δραστηριότητα στην εγχώρια οικονομική ανάπτυξη, επηρέασε τις κοινωνικές σχέσεις και διαμόρφωσε πολιτικές.

Κεντρική θέση στην προσέγγιση αυτή έχει η έννοια του καταμερισμού εργασίας, μέσω της οποίας μελετώνται οι κοινωνικές και οικονομικές διαφοροποιήσεις σε πολλαπλά επίπεδα: αφενός, εντάσσεται η ελληνική περίπτωση σε ένα σύστημα ιεραρχημένων σχέσεων στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία, αφετέρου, ερευνώνται πιο συστηματικά οι μεταλλευτικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα στη μικρή και μεσαία κλίμακα, και, τέλος, εξετάζεται ο καταμερισμός εργασίας στους ίδιους τους χώρους εργασίας, στα μεταλλεία, αλλά και στις οικογένειες των μεταλλωρύχων, όπου εντοπίζονται οι σχέσεις, οι εντάσεις και οι δυναμικές που αναπτύσσονται εντός τους.

Θέματα ειδικότερης μελέτης αποτελούν οι επιχειρήσεις, οι τεχνικές και οι μέθοδοι εξόρυξης, η γεωγραφική διασπορά και ο κατακερματισμός των εκμεταλλεύσεων, η ποικιλία των κοιτασμάτων, η εξάρτηση από τις διεθνείς αγορές, η κοινωνική ομάδα των μεταλλειολόγων μηχανικών, η αγορά και οι συνθήκες εργασίας, οι εργολαβικές ομάδες, η επαγγελματική νοσηρότητα των μεταλλωρύχων, το εργατικό κίνημα και οι απεργίες, η επίδραση της εξορυκτικής δραστηριότητας στις τοπικές κοινωνίες όπου λειτουργούσαν μεταλλεία (Λαύριο, Σέριφος, Εύβοια κ.ά).