ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Η ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ 1821-1832

Αντίθετα απ' ό, τι θα περίμενε κανείς, 200 χρόνια από την έναρξη της Επανάστασης, η βιβλιογραφική συγκομιδή στα οικονομικά του Αγώνα εξακολουθεί να είναι ισχνή. Στο βιβλίο αυτό συγκεντρώνονται, καταγράφονται και εξετάζονται για πρώτη φορά με συστηματικότητα, από ανέκδοτες κυρίως πηγές, σειρές προϋπολογισμών και ισολογισμών της κεντρικής διοίκησης, εκτεταμένα και συνεχή ποσοτικά στοιχεία για τις δαπάνες και τα κυριότερα έσοδα (φόροι, έρανοι, εκποιήσεις εθνικών κτημάτων, λείες-λάφυρα), τα βασικά κονδύλια των εξωτερικών δανείων σε συνδυασμό με τη χρήση τους, σε κάθε περίπτωση μέσα από λεπτομερείς πίνακες, χάρτες και διαγράμματα.

Αρχικά, εντοπίζονται διεργασίες στις οποίες προοιωνίζεται ο χώρος των οικονομικών του Αγώνα στο πλαίσιο της Φιλικής Εταιρείας και κατά τους πρώτους μήνες της Επανάστασης. Στη συνέχεια, δίνεται έμφαση στο τμήμα του παραπάνω χώρου που άρχισε να παίρνει τη μορφή των δημόσιων οικονομικών. Έτσι, αναδεικνύονται οι δημοσιονομικοί θεσμοί και οι συναφείς με αυτούς πρακτικές, η λειτουργία και η στελέχωση της Διοίκησης, οι μηχανισμοί και η έκταση του δημόσιου οικονομικού χώρου με βάση διαδοχικούς γενικούς λογαριασμούς. Έπειτα, με βάση τα δημόσια έσοδα και τα δάνεια του Λονδίνου (1824-1825) επανεξετάζονται διαδεδομένες ιδέες για την πορεία της Ελληνικής Επανάστασης και εντοπίζεται η σημασία τους στη διαμόρφωση ενιαίου εθνικού πολιτικού κέντρου, μέσα από τις αμοιβαιότητες, τις διενέξεις και τις ανοιχτές ρήξεις στους κόλπους της εθνικής Διοίκησης για την πρωτοκαθεδρία στον έλεγχο των πόρων και τη διεύθυνση των «αρμάτων» με βάση την εγκαθιδρυμένη αρχή του νόμου.

Εντέλει, οι παραπάνω όψεις οδηγούν σε μια ενδελεχή κατανόηση των οικονομικών του Αγώνα και σε νέες ερμηνείες σχετικά με την καθιέρωση-λειτουργία σύγχρονων θεσμών και τη συγκρότηση του νέου εθνικού κράτους στα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης και μας επιτρέπουν να ελέγξουμε κριτικά τις κυριότερες ιστοριογραφικές ερμηνείες από την εποχή του Α. Ανδρεάδη που τοποθετούν την ουσιαστική αφετηρία αυτών των διαδικασιών στο 1828.