ΥΨΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΜΑΤΣΟΥ ΠΙΤΣΟΥ

Τα «Υψώματα τον Μάτσου Πίτσου», είναι η δεύτερη από τις 15 ωδές του «Γενικού ’σματος». Γράφτηκαν τον Σεπτεμβρη του 1945, δύο περίπου χρόνια από το πέρασμα του Νερούντα από το Περού, και το ανέβασμά του στην αρχαία ακρόπολη των Ίνκας. Δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά σαν ξεχωριστό βιβλίο το 1946, πριν την πολιτικοποίηση της «Τρίτης Διαμονής» που ξάφνιασε τους κριτικούς του. Ίσως, μπορεί να θεωρηθεί ένα από τα πιο ολοκληρωμένα ποιήματα του ποιητή. Σαν μικρόκοσμος εμπεριέχει την ποιητική και τη φιλοσοφική βίωση που δημιούργησαν το τεράστιο έργο του. Συνάμα, πάλλεται κι από μιαν ολότελα δικιά του συγκινημένη ανθρωπιά.

Είναι ένα τραγικό σχόλιο για το πως στήνονταν τα μνημειακά επιτεύγματα μέσα στις κοινωνίες που βασίζονταν στη βία και στην εκμετάλλευση του ανθρώπινου μόχθου. Το θέμα, παρά την τοπωνυμία, είναι πανανθρώπινο. Και τούτο είναι ένα χαρακτηριστικό της ποίησης του Νερούντα. Ενώ η θεματογραφία και ο οπτικός συμβολισμός πηγάζουν από την άμεση εμπειρία του τόπου του και του λαού του, το μήνυμα που πτερώνουν και η συγκίνηση που προκαλείται ξεπερνούν τη γεωγραφία και τον ειδικό άνθρωπο και γίνονται διεθνικά, πανανθρώπινα.

Το ποίημα αρχίζει με μια σουρεαλιστική εικόνα ενός άδειου δικτύου που αιωρείται πάνω στην ανθρωπότητα, πασχίζοντας, μάταια, να πιάσει κάποιο νόημα μέσα στη φαινομενικότητα της ανθρωπινής ζωής και κοινωνίας.