ΤΟΥΡΚΟΚΥΠΡΙΟΙ

ΑΠΟ ΤΟ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΣΤΟ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟ (1923-1960)

Το βιβλίο επιδιώκει να συμβάλει στην κατανόηση του κυπριακού ζητήματος, όπως εξελίχθηκε στην ύστερη περίοδο της Αγγλοκρατίας, μέσα από την οπτική γωνία, τα πολιτικά αιτήματα και τις διεκδικήσεις των Τουρκοκυπρίων. Η ανάπτυξη του τουρκοκυπριακού εθνικισμού υπήρξε άμεση αντίδραση στον ελληνοκυπριακό εθνικισμό, πρώτα με τη διεκδίκηση της επιστροφής της Κύπρου στον αμέσως προηγούμενο "ιδιοκτήτη" κι αργότερα, σε εναρμόνιση με την πολιτική της Τουρκίας και με βρετανική ενθάρρυνση, στη διεκδίκηση της διχοτόμησης. Αυτή η αντίδραση, κινούμενη σε μεγάλο βαθμό από το "σύνδρομο της Κρήτης", υπήρξε, μέχρι τη Διασκεπτική (1948), αυτόνομη τόσο από οποιαδήποτε βρετανική ενθάρρυνση όσο και από οποιαδήποτε παρέμβαση του τουρκικού κράτους.

Η φαινομενική "αδιαφορία" της Τουρκίας μέχρι το 1954 εδραζόταν στην εκτίμηση πως δεν υπήρχε ενδεχόμενο αλλαγής του κυριαρχικού καθεστώτος της Κύπρου. Τα γεγονότα όμως του 1955 ενεργοποίησαν την τουρκική αντίδραση σε ενδεχόμενη ένωση, η οποία, σύμφωνα με πάγια οπτική της τουρκικής διπλωματίας, θα δημιουργούσε ελληνικό "κλοιό" γύρω από τα μεσογειακά λιμάνια της Τουρκίας.

Η πολιτική της διχοτόμησης και η τοποθέτησή της στο κυπριακό πλαίσιο, η βίαιη εθνοτική αντιπαράθεση, ο κίνδυνος διάρρηξης της νατοϊκής συμμαχίας, και οι ευρύτερες γεωστρατηγικές ανακατατάξεις στη Μέση Ανατολή διαμόρφωσαν τις προϋποθέσεις για την εξεύρεση ενός συμβιβασμού. Εν τέλει η Κυπριακή Δημοκρατία υπήρξε ένα συνεταιρικό κράτος, με ισότιμους συνιδρυτές τις δύο κυπριακές κοινότητες, υπό την κηδεμονία των τριών εγγυητριών δυνάμεων και υπό την αιγίδα των νατοϊκών συμφερόντων.