ΤΟΥΡΚΙΚΑ ΡΗΓΜΑΤΑ

ΜΙΑ ΧΩΡΑ ΣΕ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ

Πότε, αλήθεια, πρωτοεμφανίστηκε το ρήγμα μεταξύ Τούρκων ισλαμιστών και κοσμικών το οποίο διέτρεξε όλες τις κοινωνικές τάξεις; Μήπως πριν από έναν περίπου αιώνα, όταν μια ομάδα νέων αξιωματικών με επικεφαλής τον Κεμάλ Ατατούρκ ονειρεύτηκε να εκσυγχρονίσει τα απομεινάρια της διαλυμένης πια Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, να τα απομακρύνει πνευματικά από τον ισλαμικό, γεωγραφικό τους χώρο και να τα εντάξει, έστω και με τη βία, στην Ευρώπη; Ή ήταν μήπως το 1980, όταν οι στρατηγοί του Κενάν Εβρέν αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν το ισλάμ ως όπλο κατά του τότε ισχυρού αριστερού κινήματος της χώρας τους; Στην κάλυψη του γυναικείου σώματος ή της κεφαλής, στη μαντίλα δηλαδή, εστίαζε η Τουρκία πάντοτε την πεμπτουσία της ταυτότητας της, δηλαδή την απάντηση στο βασανιστικό ερώτημα κατά πόσον η Ανατολία ανήκει πολιτισμικά στην Ευρώπη ή αποτελεί μάλλον κομμάτι του ισλαμικού κόσμου. Στην εμμονή του Κεμάλ Ατατούρκ να μετατρέψει την πολυπολιτισμική Ανατολία σε ένα ενιαίο εθνοτικά κοσμικό κράτος οφείλεται, εν πάση περιπτώσει, το ρήγμα μεταξύ Τούρκων και Κούρδων, όπως και το αγεφύρωτο χάσμα μεταξύ της επίσημης ιστορίας του κράτους και της παράλληλης ιστορίας των εθνικών και θρησκευτικών μειονοτήτων.

Το βιβλίο Τουρκικά ρήγματα της Αμαλίας Βαν Χεντ αποτελεί μια δημοσιογραφική μαρτυρία των κοινωνικών και πολιτικών εξελίξεων των τελευταίων τριών δεκαετιών που επέφεραν τελικά, στις αρχές του 21ου αιώνα, μια δραστική αλλαγή στην κρατική τάξη πραγμάτων καθώς και στον αυτοπροσδιορισμό της ίδιας της Τουρκίας.