ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΩΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ

Το θέατρο ως καλλιτεχνικό δημιούργημα και κοινωνικό γεγονός, ως σύστημα επικοινωνίας και μορφοπαιδευτικό αγαθό, συνιστά παράλληλα περιέχον αλλά και περιεχόμενο του πολιτισμού, ανάγλυφο αποτύπωμα και δείκτη της εξελικτικής πορείας του ανθρώπου. Με τη σημασία αυτή, το θέατρο στον χρόνο και τον πολιτισμό δεν νοείται κάτω από την οπτική μιας αφηγηματικής και μόνο παράθεσης στοιχείων που συνιστούν την εξέλιξη των θεατρικών ειδών και των τρόπων έκφρασής του, αλλά και μιας σύνθετης διεργασίας σύζευξης ανθρωπολογικών δεδομένων με κοινωνιολογικές συνθήκες, ιστορικών χαρακτηριστικών με επικοινωνιακά γνωρίσματα. Ως εκ τούτου, αν επιχειρήσουμε να το συλλάβουμε στη συνθετότητά του και τολμήσουμε να διατυπώσουμε μια ολιστική άποψη γι' αυτό, πέρα από τις όποιες εθνικές ιδιαιτερότητες, ειδολογικές κατηγοριοποιήσεις και εποχικές μεταλλαγές, είμαστε υποχρεωμένοι να το αντιμετωπίσουμε διττά, πάντα μέσα στα ιστορικά του συμφραζόμενα: από τη μια να το θεωρήσουμε ως εκκοσμικευμένη δημιουργία, χρονούμενη μορφοποίηση της διαχρονικής σημασίας του, αλλά και ιστορικό αποτέλεσμα μιας συγκεκριμένης προσαρμογής του, ενώ από την άλλη να το εκλάβουμε ως κατεξοχήν πεδίο δευτερογενούς σημείωσης πράξεων και ενεργειών, σχέσεων και καταστάσεων που συντελέσθηκαν πραγματικά ή φαντασιακά, ατομικά ή συλλογικά και συναποτέλεσαν εμβληματικές ή κοινότυπες εικονοποιήσεις του πραγματικού, του φαντασιακού ή του μυθολογικού.

Μέσα από αυτές τις προϋποθέσεις συγκροτείται το Θέατρο ως επικοινωνιακό σύστημα και καταναλωτικό αγαθό, ως διασκεδαστική τέχνη και όργανο αλλαγής του κόσμου και εντάσσεται στον κοινωνικό του περίγυρο, μετατρεπόμενο από πρωτόγονο δρώμενο σε σύγχρονο δράμα, μεταφερόμενο από το άστυ στην κοινωνία και εξελισσόμενο από τον μύθο στον λόγο, από τη γλώσσα του κειμένου στη μεταγλώσσα της παράστασης, από την προϊστορία του ανθρώπινου πολιτισμού στην εποχή της ύστερης νεωτερικότητας.