ΘΕΑΤΡΟ ΣΚΙΩΝ

ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΝΕΩΤΕΡΙΚΟΤΗΤΑ

Αρχέγονη έκφραση του δημιουργικού πνεύματος των λαών, αληθινό θησαυροφυλάκιο της λαϊκής παράδοσης, έτσι καθώς μεταδίδεται από τη μία γενιά στην άλλη και ενεργοποιείται αέναα χάρη στις εγγενείς αρετές της προφορικότητας και του αυτοσχεδιασμού, πολλαπλός και πολυσήμαντος χώρος μιας αστείρευτης εφευρετικότητας στη γλώσσα, την κίνηση, την εικόνα, τη μουσική και τη σκηνική τέχνη, άραγε το θέατρο σκιών ανήκει στις μέρες μας σ εκείνα τα έργα της παγκόσμιας πολιτισμικής κληρονομιάς τα οποία πρέπει, επειγόντως, να κατατάξουμε στον κατάλογο των «έργων που κινδυνεύουν»;

Και αν έτσι όντως συμβαίνει, μπορούμε άραγε να φανταστούμε σχέδια διάσωσης ανάλογα με εκείνα που καταστρώθηκαν για τη συντήρηση των αρχαίων μνημείων, γνωρίζοντας ότι πρόκειται για μια δημιουργία της οποίας η επιβίωση (συνάρτηση της επιβίωσης του πολιτισμικού συνόλου στο οποίο ανήκει) εκφεύγει, εξ ορισμού, από τον «βολονταρισμό» του αρχαιολάτρη; Ή μήπως θα πρέπει να παραδεχθούμε το μοιραίο της μελλοντικής εξαφάνισής του και να παραστούμε, ανίσχυροι, στον οριστικό καταποντισμό του κάτω από την ακάθεκτη αμμοθύελλα του σύγχρονου μαζικού πολιτισμού; Κατεξοχήν έκφραση της λαϊκής δημιουργικότητας, το θέατρο σκιών προσφέρει γόνιμο πεδίο έρευνας για μια σειρά επιστήμες, από την κοινωνιολογία, την ανθρωπολογία και την ιστορία, ως τη σημειολογία, την αισθητική και την ψυχολογία, χωρίς να αγνοεί βέβαια τη θεατρολογία ή τη συγκριτική λογοτεχνία, ενώ συγχρόνως αποτελεί προνομιακό χώρο θεατρικών πειραματισμών κάθε είδους για τους σύγχρονους καλλιτέχνες.

Οι μελέτες που περιλαμβάνει το βιβλίο (ερευνητικές εργασίες και μαρτυρίες ανθρώπων του θεάτρου) προσκαλούν τον αναγνώστη σε ένα συναρπαστικό ταξίδι, ανά τους αιώνες και τις ηπείρους, στον γοητευτικό κόσμο του ιδιότυπου αυτού θεάματος. Το ευρύ φάσμα των προσεγγίσεων (αντίστοιχο της εκπληκτικής πολυμορφίας του αντικειμένου) επιτρέπει τη γνωριμία με αιωνόβιες πολιτισμικές παραδόσεις, συχνά παραγνωρισμένες στις δυτικές χώρες, όπως επίσης και τον στοχασμό πάνω στις δημιουργικές δυνατότητες του είδους, σε μεγάλο βαθμό αβυθομέτρητες ακόμη, για μελλοντικές θεατρικές μορφές. Τα κείμενα, πριν ξανακοιταχτούν και συμπληρωθούν από τους συγγραφείς τους για την παρούσα έκδοση, παρουσιάστηκαν στο διεθνές συνέδριο της Charleville-Mezieres «Το θέατρο σκιών σήμερα: μουσειογραφικό αντικείμενο ή ζωντανή πολιτισμική έκφραση;» (Διεθνές Ινστιτούτο Μαριονέτας, 28-30 Σεπτεμ¬βρίου 1982).