ΤΑ ΚΕΡΑΤΑ ΤΟΥ ΔΟΝ ΦΡΙΟΛΕΡΑ

Το έργο του Βάλιε-Ινκλάν είναι εκτενές και ποικίλο: ποίηση (Aromas de Leyenda, La pipa de Kif, El pasajero, ) θέατρο (Voces de gesta, La marquesa Rosalinda, Divinas palabras, Luces de Bohemia κ.ά.) πεζογραφία (Femeninas, Sonata de otoro, Sonata de estno, Sonata de primavera, Sonata de invierno, Flor de Santidad, La guerra carlista, Tirano Banderas κ.ά.)

Ο Βάλιε-Ινκλάν, σύμφωνα με ορισμένους κριτικούς, ανήκει στη φημισμένη γενιά του ’98. Ωστόσο, από το ενδιαφέρον του για την τέχνη και τη γλωσσική ομορφιά των πρώτων έργων του, και από το ιδιαίτερο ύφος που καλλιέργησε, δίνοντας σημασία στη μουσικότητα των λέξεων και στη δημιουργία εικόνων, εκτιμάται ως ο κύριος εκπρόσωπος του ισπανικού μοντερνισμού.

Τα κέρατα του δον Φριολέρα (1921) περιλαμβάνονται στα esperpentos, όρος και είδος θεάτρου που ο ίδιος ο Βάλιε-Ινκλάν επινόησε. «Οι κλασικοί ήρωες, καθρεφτισμένοι σε κοίλα κάτοπτρα, δίνουν τα esperpentos» γράφει κάπου και τα χαρακτηρίζει «συζητήσεις πεθαμένων για να διηγηθούν ιστορίες των ζωντανών». Ο Βάλιε-Ινκλάν έχει περάσει πια, χωρίς επιστροφή, από την εκλεπτυσμένη και νοσταλγική λογοτεχνία στην πιο άγρια κριτική, στην πιο τολμηρή σάτιρα της κοινωνικής και πολιτικής ζωής. Χιούμορ, στιλιζάρισμα γκροτέσκο της ισπανικής πραγματικότητας, παραστατική και αδίστακτη γλώσσα είναι πλέον τα κοινά χαρακτηριστικά των έργων του.