ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ

ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

Τα θεμελιώδη δικαιώματα συνιστούν το μεγάλο επίτευγμα του ευρωπαϊκού συνταγματικού πολιτισμού και αποτελούν κεντρικό κοινό στοιχείο των πολιτευμάτων του λεγόμενου δυτικού κόσμου. Κατακτήθηκαν σε μια μακρά πορεία ιδεολογικών ζυμώσεων, πολιτικών συγκρούσεων και επώδυνων διεκδικήσεων, με ορόσημο τις μεγάλες επαναστάσεις του 18ου αιώνα και με κινητήρια δύναμη την ανάγκη για προστασία του ανθρώπου από την αυθαιρεσία, τον πόνο και την εξαθλίωση. Παρ’ όλα αυτά, η διασφάλισή τους από τα πολλαπλά, διαρκώς μεταβαλλόμενα και εντεινόμενα επίπεδα κρατικής, διακρατικής, υπερεθνικής μα και ιδιωτικής αυθαιρεσίας δεν είναι δεδομένη. Η προστασία τους έγκειται στην κατοχύρωσή τους από το δίκαιο, με πρωταρχικό τον ρόλο του Συντάγματος. Στο πλαίσιο αυτό, αναδεικνύεται καθοριστικός ο ρόλος της νομικής θεωρίας, και δη της συνταγματικής. Όμως, η σύγχρονη θεωρία μοιάζει να εγκλωβίζεται στα επιτεύγματα του παρελθόντος της και δείχνει να υστερεί στη μάχη για την αποτελεσματική προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων στη νέα εποχή.

Περισσότερο ίσως από τα άλλα πεδία, η ευαίσθητη ύλη των θεμελιωδών δικαιωμάτων υφίσταται τους κραδασμούς της παγκοσμιοποίησης, των τεχνολογικών αλμάτων, της φθοράς του περιβάλλοντος, αλλά και των διεθνών ανακατατάξεων, των περιφερειακών ολοκληρώσεων και των μεταβολών της εξουσίας που έφερε ο 21ος αιώνας. Ιχνηλατώντας τη συνεχή εξέλιξη των θεμελιωδών δικαιωμάτων σε έναν αδιάκοπα μεταβαλλόμενο κόσμο, όπου διαρκώς διακυβεύεται η συρρίκνωσή τους, το βιβλίο αυτό επιχειρεί μία –ταυτόχρονα θεωρητική και μεταθεωρητική- ανάπτυξη του συνταγματικού δικαίου των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Ευελπιστεί έτσι να συμβάλει στην απαραίτητη μετεξέλιξή τους, προκειμένου να εξακολουθήσουν να εκπληρώνουν τον καθοριστικής σημασίας ρόλο τους.