ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΚΑΙ ΗΘΙΚΗ

Η μελέτη είναι αφιερωμένη στην ευαίσθητη σχέση του Συντάγματος με την ηθική. Στο επίκεντρό της βρίσκεται το ερώτημα αν και σε ποιον βαθμό το Σύνταγμα ανέχεται την ατομική ηθική ή επιχειρεί να επιβάλλει ορισμένα ηθικά πρότυπα. Από την ενδελεχή έρευνα προκύπτει ως βασικό συμπέρασμα ότι το ελληνικό Σύνταγμα χαρακτηρίζεται από διάθεση αυτοσυγκράτησης και τάση ουδετερότητας σε ζητήματα ηθικής και αποφεύγει να επιβάλει συγκεκριμένες ηθικές αξίες. Η γενική αυτή διαπίστωση ισχύει τόσο για το κεφάλαιο των συνταγματικών δικαιωμάτων, όσο και για το οργανωτικό μέρος με αποτέλεσμα η στάση του συνταγματικού νομοθέτη να είναι – με κάποιες αποχρώσεις - κοινή για τον ιδιωτικό και τον δημόσιο βίο.

Στην Εισαγωγή εκτίθεται ο βασικός προβληματισμός και πραγματοποιούνται αναφορές στον ευρωπαϊκό και διεθνή χώρο με ειδική έμφαση στη συζήτηση που έγινε στο πλαίσιο του αμερικανικού Συντάγματος. Στο επόμενο (και μεγαλύτερο) κεφάλαιο προέχουσα θέση έχουν τα συνταγματικά δικαιώματα, όπως αυτά προκύπτουν από τη συνδυαστική ερμηνεία και εφαρμογή του Συντάγματος, της ΕΣΔΑ και του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ένωσης, και επιβεβαιώνεται ότι συνταγματική αξία είναι η διαμόρφωση της προσωπικής ηθικής και η ανοχή της από τους άλλους. Τέλος στο τρίτο κεφάλαιο εξετάζεται η θέση της ηθικής στον δημόσιο βίο, όπου – τουλάχιστον στο επίπεδο του Συντάγματος - διαπιστώνεται μία σχετική αυτοσυγκράτηση σε θέματα πολιτικής ηθικής, χωρίς όμως να αγνοούνται οι μηχανισμοί καταπολέμησης των πελατειακών σχέσεων και της πολιτικής διαφθοράς, η μέριμνα για την εξυγίανση των πολιτικών ηθών και η αυξητική τάση των ανεξάρτητων/ρυθμιστικών αρχών.