ΣΟΦΟΚΛΗΣ ΦΙΛΟΚΤΗΤΗΣ

ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΚΡΙΤΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ

Ο Φιλοκτήτης ανήκει στα όψιμα έργα του Σοφοκλή. Σύμφωνα με την αρχαία Υπόθεση, το έργο παρουσιάστηκε στα Μεγάλα Διονύσια του 409 π.Χ., και ο Σοφοκλής ήταν ο νικητής ποιη¬τής. Ομότιτλες τραγωδίες είχαν παρουσιάσει και οι άλλοι δύο μεγάλοι τραγικοί, ο Αισχύλος και ο Ευριπίδης, αλλά από εκείνες υπάρχουν μόνο πενιχρά αποσπάσματα.

Στον σωζόμενο Φιλοκτήτη ο Σοφοκλής δραμα¬τοποιεί μιαν επιχείρηση απάτης, την οποία, με εντολή των Ατρειδών, οργανώνει ο Οδυσσέας και αναλαμβάνει να εκτελέσει ο Νεοπτόλεμος, ο νεαρός γιος του Αχιλλέα. Οι δύο άνδρες καταφθάνουν στην ακατοί¬κητη Λήμνο, όπου οι Αχαιοί είχαν εγκαταλείψει για δέκα χρόνια τον Φιλοκτήτη πληγωμένο από την αγιάτρευτη πληγή του. Επείγονται τώρα να εξασφαλίσουν το τόξο του ήρωα, γιατί χωρίς αυτό ήταν αδύνατη η άλωση της Τροίας, κατά τον χρησμό του μάντη Έλενου, γιου του Πριά¬μου. Η επιχείρηση βιάζει τόσο την ευγενή φύση του Νεοπτολέμου όσο και την προσωπική τιμή του Φιλοκτήτη, που εμπιστεύεται τον νέο ως γιο του Αχιλλέα.

Με την παρούσα έκδοση επιχειρώ να φωτίσω την ερ¬μηνεία του Φιλοκτήτη εξηγώντας το περιεχόμενο των αντιθέσεων που δημιουργούνται κατά την ανάπτυξη της πλοκής, τη σημασία των αντι¬θέσεων αυτών στη διαμόρφωση του τραγικού νοήματος και τη σχέση τους με κριτήρια της σύγχρονης φιλολογικής κριτικής. Την προσπάθειά μου στηρίζω με εκτενή σχόλια, παρατηρήσεις επί του αρχαίου κειμέ¬νου, προτάσεις διόρθωσης σε κρίσιμα σημεία της χειρόγραφης παρά¬δοσης και μετρική ανάλυση των λυρικών μερών. Αναγκαία έκρινα και τη νεοελληνική μετάφραση του έργου, με την ελπίδα ότι θα συμβάλει στην ευρύτερη πρόσληψή του. Ευχή μου: να υπάρχει πάντοτε θεραπεία κάθε νόσου λυγρας.