ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ

ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΚΑ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΑ ΚΑΙ ΗΘΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ

Η ποιοτική έρευνα στις κοινωνικές επιστήμες απασχολεί όλο και περισσότερο την επιστημονική κοινότητα και γίνεται αντικείμενο συζητήσεων και μελετών σε πολλές χώρες. Το παρόν βιβλίο φιλοδοξεί να δώσει ώθηση στην ανάπτυξη αυτού του προβληματισμού και στη χώρα μας.

Τo βιβλίο είναι οργανωμένο σε τρία μέρη. Στο πρώτο μέρος περιλαμβάνονται εργασίες που αναδεικνύουν ορισμένα θεμελιώδη ζητήματα της επιστημονικής έρευνας και ιδιαίτερα της ποιοτικής έρευνας στις κοινωνικές επιστήμες, όπως: θεωρητικά-ερευνητικά «παραδείγματα» στο πεδίο των κοινωνικών επιστημών, η έννοια της θεωρίας και ο ρόλος που αυτή διαδραματίζει στη συγκρότηση των ερευνητικών μεθόδων και στον ερευνητικό σχεδιασμό, η έννοια της γνώσης, της επιστήμης, της μεθοδολογίας και της επιστημονικής μεθόδου, οι συνθήκες διεξαγωγής της έρευνας και οι διαδικασίες ανάπτυξης της επιστημονικής γνώσης, φιλοσοφικά (οντολογικά και επιστημολογικά), ηθικά και πολιτικά ζητήματα σχετικά με τις προϋποθέσεις διεξαγωγής της έρευνας και τις συνέπειες της χρησιμοποίησης της παραγόμενης γνώσης, ιστορική αναδρομή της ανάπτυξης των ποσοτικών ή/και ποιοτικών προσεγγίσεων στις κοινωνικές επιστήμες, και απόπειρες άρσης του διπόλου των ποιοτικών και ποσοτικών μονομερειών με την ανάπτυξη κριτικών διαλεκτικών μεθοδολογιών.

Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζονται ορισμένες βασικές ποιοτικές μέθοδοι έρευνας στις κοινωνικές επιστήμες, όπως είναι η βιογραφική-αφηγηματική μέθοδος, η φαινομενολογική μέθοδος, η συμμετοχική παρατήρηση και οι βασικές παραδοχές των προσεγγίσεων αυτών, οι ιστορικές τους καταβολές, το ερευνητικό τους βεληνεκές και οι δυνατότητες καθώς και τα όρια και οι περιορισμοί τους.

Στο τρίτο μέρος παρουσιάζεται η προβληματική των μεικτών μεθόδων έρευνας ως εναλλακτική προοπτική σε σχέση με τις αδυναμίες και μονομέρειες των ποσοτικών και ποιοτικών μεθοδολογικών προσεγγίσεων.