ΠΛΗΘΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ

Στο διεθνές μπεστ-σέλερ τους Αυτοκρατορία, ο Μάικλ Χαρντ και ο Αντόνιο Νέγκρι παρουσίασαν μια μεγαλόπνοη ενοποιημένη θεώρηση ενός κόσμου όπου οι παλιές μορφές ιμπεριαλισμού δεν λειτουργούν πια και τα έθνη-κράτη, ακόμη και τα πιο ισχυρά, είναι αναγκασμένα να παραχωρήσουν μεγάλο μέρος της κυριαρχίας τους σ' ένα υπερεθνικό, πολυδιάστατο δίκτυο εξουσίας, την Αυτοκρατορία.

Τι γίνεται όμως σε μια εποχή «αμερικανικής αυτοκρατορίας»; Πολλοί λένε πως ο μονομερής πόλεμος των ΗΠΑ κατά της τρομοκρατίας αποδεικνύει ότι ο παλαιάς σχολής ιμπεριαλισμός παραμένει ακμαίος. Στο Πλήθος, ο Χαρντ και ο Νέγκρι υποστηρίζουν ακριβώς το αντίθετο: οι θλιβερές αποτυχίες των αμερικανικών σχεδίων επιβεβαιώνουν ότι η χρήση εργαλείων μιας προηγούμενης ιστορικής φάσης για την αντιμετώπιση σύγχρονων προβλημάτων είναι ακριβώς η συνταγή για αυξανόμενη σύγκρουση, ανασφάλεια και αστάθεια. Ο μόνος τρόπος να διατηρήσουν οι πλούσιοι και ισχυροί τα συμφέροντά τους και να εγγυηθούν την παγκόσμια τάξη είναι η εγκαθίδρυση μιας ευρύτατης συνεργασίας των κυρίαρχων δυνάμεων σε μια νέα μορφή Αυτοκρατορίας. Όμως μια τέτοια αυτοκρατορική ειρήνη δεν είναι διόλου η λύση για την τεράστια πλειονότητα του κόσμου: εδραιώνεται πάνω σε μια οικουμενική κατάσταση βίας που διαποτίζει σιγά-σιγά όλες τις όψεις της κοινωνίας, παροξύνοντας τις ιεραρχίες και υπονομεύοντας τις παραδοσιακές δυνατότητες δημοκρατικών ανταλλαγών.

Μήπως ο φόβος έχει γίνει η μόνιμη συνθήκη της ζωής μας και η δημοκρατία ένα ανέφικτο όνειρο; Κατά τους συγγραφείς, ένας τέτοιος πεσιμισμός είναι εντελώς εσφαλμένος. Αποικίζοντας και διασυνδέοντας περισσότερα πεδία της ζωής σε όλο και μεγαλύτερο βάθος, η Αυτοκρατορία δημιουργεί μάλλον τη δυνατότητα ενός νέου είδους δημοκρατίας. Συγκλίνοντας σε μια οικουμενικά διαδικτυωμένη κοινότητα, ποικίλες ομάδες και άτομα μπορούν να συνδυαστούν σε ρευστές μήτρες αντίστασης: έχοντας πάψει να είναι οι σιωπηλές, καταπιεσμένες «μάζες», μπορούν να σχηματίσουν ένα πλήθος ικανό να χαράξει έναν δημοκρατικό εναλλακτικό δρόμο στη σημερινή παγκόσμια τάξη.