ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΚΡΙΣΗ 2007-2017 ΚΑΙ ΣΧΗΜΑΤΑ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ

Η παγκόσμια κρίση που ξέσπασε το 2007-2008 προέκυψε από τη δομική υστέρηση του ρυθμού πραγματοποίησης της αξίας σε σχέση με τον ρυθμό αξιοποίησής της. Κατά τη νεοφιλελεύθερη περίοδο, ενώ η εκμετάλλευση της εργατικής δύναμης αυξάνεται, η παραγωγική επένδυση καθίσταται όλο και λιγότερο ευαίσθητη ως προς το κέρδος, με αποτέλεσμα ένα όλο και μεγαλύτερο μέρος του να κατευθύνεται προς τον ιδιωτικό δανεισμό.

Η αύξηση του τελευταίου πριν την κρίση, τόνωνε την κατανάλωση και την παραγωγική επένδυση, επιδρώντας θετικά στον ρυθμό πραγματοποίησης της αξίας και κατ’ επέκταση στον ρυθμό συσσώρευσης του παραγωγικού κεφαλαίου. Ταυτόχρονα όμως, διάβρωνε τα θεμέλια του νεοφιλελεύθερου σχήματος αναπαραγωγής του κεφαλαίου, καθώς το ποσοστό εξυπηρέτησης του χρέους υπονόμευε όλο και περισσότερο τον μισθό.

Παρά την κατάρρευση του νεοφιλελεύθερου σχήματος αναπαραγωγής, ένας πρωτοφανής νομισματικός «πειραματισμός» το διατηρεί στον «αναπνευστήρα». Οι κεντρικές τράπεζες του αναπτυγμένου κόσμου αντιλαμβάνονται, ωστόσο, ότι οι πολιτικές τους δημιούργησαν ήδη επικίνδυνες «παρενέργειες», με κίνδυνο να προκληθούν νέες σοβαρές υφέσεις στην οικονομία.