ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΘΑΛΑΣΣΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Κύριος στόχος του συγγραφέα, ο οποίος είναι καθηγητής ωκεανογραφίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, είναι ο αναγνώστης και η αναγνώστρια που θα περιπλανηθούν στις σελίδες του βιβλίου αυτού να γνωρίσουν τη φύση και τις "ιδιορρυθμίες" της θάλασσας. Γιατί όμως πρέπει να μας ενδιαφέρει η μελέτη της θάλασσας;

Η θάλασσα είναι πηγή τροφής. Επομένως, οι διεργασίες που την επηρεάζουν μας ενδιαφέρουν όσο ενδιαφέρει τον αγρότη ο καιρός. Η θάλασσα όχι μόνο έχει "καιρό" που καθορίζεται από τις αλλαγές της θερμοκρασίας και τα ρεύματα, αλλά οι θαλάσσιες "καιρικές συνθήκες" καθορίζουν και την παραγωγικότητα, δηλαδή τη γονιμότητά της.

Η θάλασσα χρησιμοποιείται από τον άνθρωπο. Κατασκευάζουμε λιμενικά και άλλα παράκτια έργα, τη χρησιμοποιούμε για μεταφορά και διασκέδαση. Επομένως, μας ενδιαφέρουν οι διεργασίες που επηρεάζουν τις δραστηριότητες αυτές, όπως, τα κύματα, οι άνεμοι και τα ρεύματα.

Η θάλασσα επηρεάζει τον καιρό και το κλίμα. Ο παγκόσμιος ωκεανός έχει μάζα περίπου 90 φορές μεγαλύτερη από τη μάζα της ατμόσφαιρας. Επομένως, το θαλάσσιο περιβάλλον επιδρά καθοριστικά στην ατμόσφαιρα και όχι το αντίθετο. Έτσι, η θάλασσα καθορίζει την κατανομή των βροχοπτώσεων, των χιονοπτώσεων και άλλων ατμοσφαιρικών φαινομένων, όπως, π.χ. την ξηρασία, τις πλημμύρες και τα τοπικά καιρικά φαινόμενα. Επομένως, μας ενδιαφέρουν οι διεργασίες αλληλεπίδρασης ατμόσφαιρας και θαλάσσιου περιβάλλοντος.

Σήμερα, όμως, ο παγκόσμιος ωκεανός σχετίζεται άμεσα με μια σειρά περιβαλλοντικών προβλημάτων πλανητικού χαρακτήρα. Επίκαιρη όσο ποτέ είναι η ανάλυση του συγγραφέα για τα τσουνάμι, η οποία περιλαμβάνει τη γένεση, διάδοση, παράκτια συμπεριφορά και πρόγνωση τους. Επιπλέον, είμαστε ήδη μάρτυρες των επιπτώσεων της υπερθέρμανσης του πλανήτη, της "τρύπας του όζοντος", του Ελ Νίνιο, της υπεραλίευσης και της ρύπανσης του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Αυτά σκιάζουν τη ζωή μας και υπονομεύουν το μέλλον των επόμενων γενεών. Η κατανόηση και η αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτών εντάσσονται επίσης στους στόχους του παρόντος βιβλίου.

Το παρόν βιβλίο αποτελεί μια ολοκληρωμένη μελέτη του θαλάσσιου γίγνεσθαι, εμπλουτισμένη με πλούσια βιβλιογραφία και αντίστοιχες διευθύνσεις Διαδικτύου στο τέλος κάθε κεφαλαίου. Σκοπός του παρόντος βιβλίου είναι να χρησιμοποιηθεί ως πανεπιστημιακό εγχειρίδιο, στοχεύοντας όμως ταυτόχρονα και στην κάλυψη ενός κενού στην ελληνική βιβλιογραφία προσφέροντας σε κάθε ανήσυχο πνεύμα μια σφαιρική και σύγχρονη παρουσίαση της κατάστασης του θαλάσσιου περιβάλλοντος σε πλανητική κλίμακα.