ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΤΟΥ ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΟΣ

ΜΟΡΦΕΣ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ ΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ

Η επιλογή ανθρωπολογικών και ιστορικών κειμένων που παρουσιάζει αυτός ο τόμος εισάγει τον αναγνώστη σε ένα θέμα παραμελημένο ώς σήμερα από την ελληνόγλωσση βιβλιογραφία: την ιστορία της οικογένειας. Πρόκειται για ένα πεδίο ερευνών που διαμορφώθηκε σχετικά πρόσφατα και αποτελεί μια από τις πιο δυναμικές εκδηλώσεις της προσέγγισης και της συνεργασίας ιστορικών και ανθρωπολόγων. Η έκδοση περιλαμβάνει μια σύντομη εισαγωγή που σκιαγραφεί τη γέννηση της ιστορίας της οικογένειας και παρακολουθεί την πορεία των θεωρητικών και μεθοδολογικών προβληματισμών γύρω από τη μελέτη των ιστορικών μορφών συγγένειας του «ανώνυμου ανθρώπου».

Tι αντιπροσώπευε για τους ανθρώπους του παρελθόντος η οικογένεια, αυτή η θεμελιώδης μονάδα του κοινωνικού ιστού; Ποιες μορφές προσελάμβανε η οργάνωση των μονάδων της «οικογένειας» και της «οικιακής ομάδας»; Ποιοι παράγοντες επιδρούσαν κατά καιρούς και περιοχές στη σύνθεση και το μέγεθος αυτών των ομάδων, στις αντιλήψεις και τις πρακτικές των μελών τους; Τι δυνατότητες, εντέλει, έχει ο σημερινός ερευνητής να προσεγγίσει την καθημερινή πραγματικότητα αυτών των ανθρώπων και να συνδέσει τις πολλαπλές εκδοχές τής οικιακής και συγγενειακής οργάνωσης με άλλες όψεις της κοινωνικής ζωής;

Διακεκριμένοι ιστορικοί και ανθρωπολόγοι, οι συγγραφείς του τόμου επιχειρούν να απαντήσουν σ' αυτά τα ερωτήματα, με τη βοήθεια των εργαλείων και των μεθόδων που έχει αναπτύξει η «ιστορία της οικογένειας», πεδίο ερευνών που διευρύνεται διαρκώς εδώ και τρεις δεκαετίες. Η αξιοποίηση ποικίλων πηγών φωτίζει πλευρές της οικιακής ζωής σε τόπους και χρόνους που απέχουν πολύ μεταξύ τους: από την φεουδαλική Πολωνία και τη Νότιο Αυστρία του 18ου αιώνα, τη μεσαιωνική Μακεδονία, τις πόλεις και την ύπαιθρο της Τοσκάνης του 15ου αιώνα μέχρι την Προύσα του 17ου αιώνα και την Κωνσταντινούπολη κατά τα τέλη του 19ου αιώνα και τις αρχές του 20ού.