ΟΙ ΓΕΝΙΚΕΣ ΡΗΤΡΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΦΟΡΟΑΠΟΦΥΓΗΣ ΣΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

Το αντικείμενο του βιβλίου Οι Γενικές Ρήτρες κατά της Φοροαποφυγής στο Διεθνές και Ευρωπαϊκό Φορολογικό Δίκαιο αποτελεί ζήτημα ιδιαιτέρως σημαντικό στο πλαίσιο του σύγχρονου διεθνοποιημένου φορολογικού περιβάλλοντος και των συνεχών εξελίξεων στο πεδίο του φορολογικού δικαίου σε παγκόσμιο επίπεδο.

Το βιβλίο πραγματεύεται αφενός μεν το ζήτημα της παρατηρούμενης τάσης σε διεθνές και υπερεθνικό επίπεδο να θεσπίζονται γενικές διατάξεις κατά της φοροαποφυγής και της φορολογικής κατάχρησης στο φορολογικό δίκαιο για την καταπολέμηση των σχετικών φαινομένων, αφετέρου δε το ζήτημα της εισαγωγής της γενικής διάταξης κατά της φοροαποφυγής, παράλληλα με τις ειδικές διατάξεις, στα διάφορα εθνικά φορολογικά δίκαια, συμπεριλαμβανομένου και του ελληνικού, του οποίου η γενική ρήτρα κατά της φοροαποφυγής, η οποία εισήχθη δυνάμει του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, αποτέλεσε και την αφορμή για την εκπόνηση της παρούσης μελέτης.

Η μονογραφία αποσκοπεί στην εξέταση των ζητημάτων που ανακύπτουν από την εισαγωγή στα εθνικά φορολογικά νομοθετικά πλαίσια γενικών διατάξεων κατά της φοροδιαφυγής από τη σκοπιά των εννόμων συνεπειών που επιφέρουν, της αλληλεπίδρασής τους με ειδικές και στοχευμένες ρήτρες αντικατάχρησης και της αποτελεσματικότητάς τους για την επίτευξη του επιδιωκόμενου στόχου πάταξης της φοροαποφυγής. Περαιτέρω, μέσω συγκριτικής επισκόπησης με αντίστοιχες διατάξεις κατά της φοροαποφυγής στα φορολογικά συστήματα επιμέρους κρατών, επιχειρείται να εντοπισθούν τυχόν αδυναμίες των σχετικών κανόνων, να μελετηθούν οι μέθοδοι ερμηνείας τους από τα δικαστήρια και να πραγματοποιηθεί μία συνολική αξιολόγηση του διαμορφωθέντος νομικού πλαισίου από άποψη λειτουργικότητας, ούτως ώστε να προταθούν κατάλληλα βελτιωτικά μέτρα με κατεύθυνση την περαιτέρω ενίσχυση του ρυθμιστικού πλαισίου κατά της φοροαποφυγής.

Το βιβλίο Οι Γενικές Ρήτρες κατά της Φοροαποφυγής στο Διεθνές και Ευρωπαϊκό Φορολογικό Δίκαιο περιστρέφεται, ειδικότερα, γύρω από δύο βασικούς άξονες, οι οποίοι συνίστανται στη λειτουργία των γενικών ρητρών κατά της φοροαποφυγής υπό το πρίσμα του διεθνούς φορολογικού δικαίου και του ευρωπαϊκού φορολογικού δικαίου κατά της φορολογικής κατάχρησης. Παράλληλα, επιχειρείται να αναλυθούν, μεταξύ άλλων, τα εξής καίρια ζητήματα που ανακύπτουν:

i) η εξελικτική πορεία των φορολογικών συστημάτων για την καταπολέμηση φαινομένων φοροαποφυγής από τη νομολογιακή διάπλαση γενικών αντικαταχρηστικών κανόνων στη θέσπιση σχετικών διατάξεων στο θετό δίκαιο, ii) τα δομικά στοιχεία, η λειτουργικότητα και η αποτελεσματικότητα των γενικών ρητρών κατά της φοροαποφυγής στο πλαίσιο του φορολογικού συστήματος στο οποίο εντάσσονται, iii) η σχέση γενικής ρήτρας κατά της φοροαποφυγής με τις ειδικές αντικαταχρηστικές ρήτρες, η διασύνδεση και αλληλεπίδραση μεταξύ τους και η δυνατότητα συνεφαρμογής ή η ανάγκη αλληλοαποκλεισμού, iv) η σχέση της γενικής ρήτρας κατά της φοροαποφυγής του εσωτερικού δικαίου με τις εφαρμοστέες ΣΑΔΦ, v) ο περιορισμός και η αντιμετώπιση των μειονεκτημάτων που προκύπτουν από την εφαρμογή γενικών ρητρών κατά της φοροαποφυγής, ιδίως δε της προκύπτουσας ασάφειας και ανασφάλειας δικαίου, λόγω του πλήθους αόριστων και γενικών, αξιολογικών ρητρών που αυτού του τύπου οι φορολογικοί κανόνες κατά κανόνα περιλαμβάνουν και η ορθή εφαρμογή της διάταξης μέσω της θέσπισης κατάλληλων διαδικασιών και αναγκαίων ασφαλιστικών δικλείδων, vi) οι βέλτιστες πρακτικές ως προς τη θέσπιση γενικών ρητρών κατά της φοροαποφυγής από άποψη φορολογικής πολιτικής, vii) η συγκριτική ανάλυση των σχετικών κανόνων διαφόρων επιμέρους δικαιοδοσιών, ευρωπαϊκών και μη προς τον σκοπό εξαγωγής χρήσιμων συμπερασμάτων ως προς τη λειτουργία των εν λόγω κανόνων στα επιμέρους φορολογικά συστήματα και viii) οι εξελίξεις του ευρωπαϊκού δικαίου ως προς την υιοθέτηση γενικών αντικαταχρηστικών κανόνων από τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. κατά της φοροαποφυγής.

Το βιβλίο αποτελείται από Εισαγωγικό Κεφάλαιο, από δύο μέρη ανάπτυξης, συμπεράσματα και σκέψεις αντί επιλόγου. Περιέχει πολυάριθμες παραπομπές σε ελληνική και ξενόγλωσση βιβλιογραφία, περιλαμβανομένων και των σχετικών διαδικτυακών ιστότοπων, ενώ συμπληρώνεται και από θεματικό αλφαβητικό ευρετήριο.