ΟΙ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΥΤΟΜΑΤΗ ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

Το βιβλίο Οι Διεθνείς Συμβάσεις για την Αυτόματη Ανταλλαγή Φορολογικών Πληροφοριών - Παρουσίαση και Ερμηνεία των Ρυθμίσεων του Διεθνούς Φορολογικού Δικαίου πραγματεύεται ένα από τα πλέον σύνθετα και σύγχρονα ζητήματα του διεθνούς και ευρωπαϊκού φορολογικού δικαίου, αυτό της διοικητικής συνεργασίας μεταξύ των φορολογικών διοικήσεων των κρατών, η οποία λαμβάνει τη μορφή της αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών φορολογικού ενδιαφέροντος μεταξύ του κράτους κατοικίας του φορολογούμενου και του κράτους πηγής των εισοδημάτων του.

Ως γνωστόν, το διεθνές ενδιαφέρον για την αυτόματη ανταλλαγή φορολογικών πληροφοριών πυροδότησε η χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, η οποία αποκάλυψε τις αδυναμίες του υπάρχοντος θεσμικού και νομικού πλαισίου για την πρόληψη και καταπολέμηση της διεθνούς φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής, καθώς και τις καταστροφικές επιδράσεις τους στην παγκόσμια οικονομία.

Οι πρωτοβουλίες κυβερνήσεων και διεθνών οργανισμών (όπως του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης -ΟΟΣΑ- και της Ευρωπαϊκής Ένωσης - ΕΕ), οι οποίες ακολούθησαν, ανέδειξαν την ανάγκη υιοθέτησης νέων νομικών εργαλείων και διεθνών προτύπων, τα οποία θα συμβάλλουν στην αποτελεσματική σύλληψη των αδήλωτων και μη φορολογηθέντων εισοδημάτων, στην ενίσχυση της φορολογικής συνεργασίας μεταξύ των κρατών και στη βελτίωση της διεθνούς φορολογικής συμμόρφωσης, διαφάνειας, ισότητας και δικαιοσύνης. Στην τρέχουσα συγκυρία ως όχημα - νομικό εργαλείο για την πραγμάτωση των άνω αρχών - στόχων επιστρατεύθηκε, μεταξύ άλλων, η κατάρτιση διεθνών συμβάσεων, μεταξύ της πλειοψηφίας των κρατών τηςδιεθνούς κοινότητας, με αντικείμενο την αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών φορολογικού ενδιαφέροντος.

Με το παρόν εγχειρίδιο επιχειρείται η παρουσίαση των πηγών που συνθέτουν το δίκαιο της διεθνούς/διακρατικής αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών, δηλαδή παρουσιάζονται οι σημαντικότερες κατηγορίες διεθνών συμβάσεων, οι οποίες συγκροτούν το νομικό πλαίσιο για την αυτόματη ανταλλαγή φορολογικών πληροφοριών μεταξύ των κρατών. Στο πρώτο κεφάλαιο παρουσιάζονται οι κυριότεροι σταθμοί της ιστορικής πορείας της αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών. Εν συνεχεία, εκτίθενται οι κυριότερες νομικές βάσεις, οι οποίες επιτρέπουν τόσο σε διμερές όσο και σε πολυμερές επίπεδο την αυτόματη ανταλλαγή χρηματοοικονομικών πληροφοριών μεταξύ των κρατών, σκιαγραφούνται οι βασικές ρυθμίσεις της κάθε μίας (νομικής βάσης), ενώ ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στον τρόπο ενσωμάτωσης των σχετικών διεθνών ρυθμίσεων και προτύπων στην ελληνική έννομη τάξη.

Τέλος, το βιβλίο συμπληρώνουν παραρτήματα-πίνακες, στους οποίους παρατίθενται με ευσύνοπτο και εύχρηστο τρόπο οι δικαιοδοσίες, με τις οποίες η Ελλάδα έχει ενεργοποιήσει συστήματα αυτόματης ανταλλαγής φορολογικών πληροφοριών, καθώς και οι αντίστοιχες νομικές βάσεις. Τέλος, τίθενται καίρια ερωτήματα και προβληματισμοί προς τον αναγνώστη, αποτελώντας έναυσμα για περαιτέρω εμβάθυνση και αναδεικνύονται τα θετικά στοιχεία, αλλά και οι αδυναμίες των επιμέρους ρυθμίσεων του ισχύοντος θεσμικού και κανονιστικού πλαισίου για την αυτόματη ανταλλαγή φορολογικών πληροφοριών.