Ο ΥΣΤΕΡΟΣ ΠΟΥΛΑΝΤΖΑΣ ΚΑΙ Ο ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΔΡΟΜΟΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ

ΟΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ

Ο Νίκος Πουλαντζάς δικαίως συγκαταλέγεται μεταξύ των κορυφαίων σύγχρονων μαρξιστών διανοητών. Κατά τη διάρκεια της σύντομης ζωής του, παρήγαγε πλούσιες θεωρητικές επεξεργασίες, με πυρήνα το καπιταλιστικά κράτος, τις κοινωνικές τάξεις και τη σοσιαλιστική στρατηγική.

Μέσα σε αυτή τη μικρή μα συνάμα έντονη θεωρητική διαδρομή , όπως είναι λογικά, τα επιχειρήματά του δεν υπήρξαν πάντοτε ικανοποιητικά ή πειστικά: άλλωστε ο ίδιος προχώρησε στην αναίρεση διατυπώσεων του πρώιμου έργου του, ενώ στο ύστερο έργο του υπάρχουν σημεία έντασης και δυσκολίες. Με θεωρητική τόλμη, ποτέ δεν έμεινε αγκυλωμένος σε ένα γενικόλογο όραμα ανατροπής αλλά, αντιθέτως, επιζητούσε εναγωνίως εφαρμόσιμες προτάσεις, προσαρμοσμένες στις ανάγκες της συγκυρίας, όσο και αν προσέκρουαν συχνά σε θεωρητικές αντιφάσεις.

Για ποιον λόγο, αυτήν τη στιγμή, μια μελέτη για τον Πουλαντζά; Διότι ακόμα και αν οι προσδοκίες του διαψεύστηκαν, ακόμα και αν οι συγκεκριμένες μορφές πάλης που επεξεργάστηκε δεν προσφέρονται στην τρέχουσα συγκυρία, εντούτοις οι θεωρητικές παραδοχές του, παρά τις επιμέρους αντιφάσεις και αμφισημίες τους, παραμένουν πολύτιμη συμβολή στον επίπονο αγώνα επανασχεδιασμού μιας μακροπρόθεσμης στρατηγικής υπέρβασης του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής και μετάβασης σε μια ουσιαστικά δημοκρατική σοσιαλιστική κοινωνία.