Ο ΓΕΛΩΤΟΠΟΙΟΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Ο Χάινριχ Μπελ διαμόρφωσε καθοριστικά την εικόνα της πατρίδας του - της μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο τόσο ηθικά επιβαρυμένης χώρας - την οποία σχημάτισε η νέα γενιά εντός και εκτός της Γερμανίας. Ήταν ένας λαϊκός συγγραφέας, ο οποίος με την απλή και λιτή γλώσσα του βρήκε πρόσβαση στους ανθρώπους, που διαβάστηκε και ακούστηκε εντός και εκτός της πατρίδας του. Αυτή η επικοι-νωνία με τους ανθρώπους ήταν γι' αυτόν και το πιο σημαντικό.

Ό, τι είχε να πει όμως, δεν ήταν δημοφιλές. Η οξεία ειρωνεία τoυ και η ηθική του ακεραιότητα τον ξεχώριζαν από τους πολλούς. Τον κατέταξαν στη λεγόμενη «λογοτεχνία της ώρας μηδέν», αν και δεν ανταποκρινόταν σε αυτό που πίστευε. Μίλησε και έγραψε ακριβώς πως δεν υπήρξε καμιά ώρα μηδέν. Η απελευθέρωση από τη ναζιστική δικτατορία, στα μάτια του, δεν σήμανε μια νέα αρχή για τη γερμανική κοινωνία. Το αντίθετο μάλιστα. Ο Μπελ έβλεπε πάρα πολλές συνέχειες σε παλιές νοοτροπίες. Με το να υπενθυμίζει το έγκλημα και την ενοχή αντιτάχτηκε στη λήθη, στη σκιά της οποίας εξακολουθούσε να ζει ο αυταρχισμός, η απανθρωπιά και ο συντηρητισμός της νεαρής δημοκρατίας. Από την εμπειρία του πολέμου και των εγκλημάτων των Ναζί κατέληξε στο συμπέρασμα ''Ποτέ ξανά, ποτέ πια ξανά''. Έτσι ο συγγραφέας Χάινριχ Μπελ ήταν πάντα και πολιτικός ακτιβιστής. Εδώ συνίσταται η σπάνια ηθική του ακεραιότητα ως καλλιτέχνης, ως διαδηλωτής, ως διανοούμενος της δημόσιας ζωής.