Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΟΥ ΣΑΝ ΤΖΟΒΑΝΙ

Ο Καλβίνο σχεδίαζε να εκδώσει μεταξύ άλλων και μια συλλογή "ασκήσεων μνήμης". Σ'αυτό τον τόμο συγκεντρώνονται πέντε απ' αυτές, που γράφτηκαν στο διάστημα μεταξύ 1962 και 1977.
Το θέμα που η μνήμη ξαναφέρνει συνεχώς στο συγγραφέα μοιάζει να είναι ο αόρατος διαχωρισμός των εσωτερικών κόσμων. Έτσι ο δρόμος που έπαιρνε ο πατέρας του, για να πάει στο αγρόκτημα του Σαν Τζοβάνι, σηματοδοτούσε τον οδυνηρό διαχωρισμό ανάμεσα στο δικό του κόσμο, των δασών και των κάμπων, και σ' αυτόν του γιου του, ένα λαβύρινθο από τοίχους και χειρόγραφα. Δεν πρόκειται όμως εδώ για τη μνήμη που ανακαλεί θραύσματα του παρελθόντος, για να τα ανασυστήσει σ' ένα μωσαϊκό, αλλά για τη μνήμη ως μέλλον που πρέπει να εξερευνήσουμε αναδρομικά ως πηγή εικόνων με ανεξάντλητα νοήματα: όπου η λεπτή διεισδυτικότητα και ο πλούτος ανθρωπιάς και φαντασίας συγκλίνουν σε μια γλώσσα μοναδικής γλαφυρότητας.