ΝΕΙΛΟΣ ΝΑΘΑΝΑΗΛ ΜΠΕΡΤΟΣ

ΤΟ ΟΜΙΛΗΤΙΚΟ ΤΟΥ ΕΡΓΟ

Η παρούσα εργασία εστιάζει στη μελέτη του ελάχιστα γνωστού κριτικά εκδοθέντος ομιλητικού έργου του Νείλου-Ναθαναήλ Μπέρτου, ενός ενθουσιώδους ιεροκήρυκα, που έζησε στην Ανατολική Κρήτη στα μέσα του 15ου αιώνα. Τα κηρύγματά του ακολουθούν την παράδοση του λογοτεχνικού είδους της Χριστιανικής Ομιλίας. Ερευνάται λεπτομερώς το επικοινωνιακό μοντέλο του κηρύγματος του Μπέρτου, σε σχέση με τους βασικούς παράγοντες της επικοινωνίας: τον πομπό, τους αποδέκτες, το μήνυμα, τον κώδικα, τον τόπο και τον αγωγό της επικοινωνίας.

Επιπλέον, εντοπίζονται και μελετώνται τα υφολογικά χαρακτηριστικά του κηρύγματος του Μπέρτου, εμφαίνοντας στο απλό και άμεσο ύφος των ομιλιών, στην επιβίωση των κανόνων της Ρητορικής και στις λεξιλογικές επιλογές του ομιλητή. Η δημώδης ελληνική γλώσσα, διανθισμένη με λίγες λόγιες λέξεις και κρητικά διαλεκτικά στοιχεία, αποτελεί συνειδητή επιλογή του ιεροκήρυκα, προκειμένου να επιτύχει την πνευματική στήριξη των πιστών, αντιμετωπίζοντας την οργανωμένη προπαγάνδα των Ρωμαιοκαθολικών Ενετών.

Μέσω διαχρονικών θεμάτων (ανηθικότητα, εσχατολογία, φόβος του Θεού και "παιδαγωγική τιμωρία" του, συμφορές του καθημερινού βίου, αναγκαιότητα του κηρύγματος στη λειτουργική ζωή, κ.λπ.), ο αναγνώστης πληροφορείται για την κρητική κοινωνία του 15ου αιώνα και ταυτόχρονα λαμβάνει τις πνευματικές συμβουλές του π. Μπέρτου.