ΜΠΕΝΙΤΟ ΣΕΡΕΝΟ

Ο Μπενίτο Σερένο είναι μια νουβέλα -ή ένα σύντομο μυθιστόρημα- που έγραψε ο Χέρμαν Μέλβιλ το 1855, λίγο μετά τον Μόμπυ Ντίκ. Η νουβέλα επικεντρώνεται σε μια εξέγερση σκλάβων σ' ένα ισπανικό εμπορικό πλοίο το 1799 και λόγω της αμφισημίας της έχει ερμηνευτεί από μερικούς κριτικούς παλαιότερα ως ρατσιστική και υπέρ του θεσμού της σκλαβιάς και από άλλους ως κείμενο αντιρατσιστικό και υπέρ της κατάργησης της δουλείας. 'Αλλοι βέβαια δεν είδαν τίποτα από τα παραπάνω και θεώρησαν ότι η ιστορία αυτή πρωταρχικά ανιχνεύει την ανθρώπινη έκπτωση και δεν ασχολείται διόλου με το φυλετικό ζήτημα.

Η πρωταρχική πηγή της πλοκής αλλά και μέρος του κειμένου είναι ένα επεισόδιο από την αφήγηση των ταξιδιών του πλοιάρχου Αμεσσάι Ντηλέηνο (1817), όπου με θεατρική δεξιοτεχνία αποκρύπτεται η αλήθεια των τεκταινόμενων μιας εξέγερσης σκλάβων στο ακινητοποιημένο μυστηριώδες ισπανικό πλοίο του Μπενίτο Σερένο, το οποίο πλευρίζει για να προσφέρει τη βοήθειά του ο Αμεσσάι Ντηλέηνο. Με αριστοτεχνικό τρόπο ο Μέλβιλ μετατοπίζει το κέντρο βάρους της νουβέλας σε ένα παιχνίδι με τον αναγνώστη ο οποίος παρακολουθεί τα τεκταινόμενα μέσα στα όρια των λεγομένων του αφηγητή, στα πράγματα που βλέπει αυτός (ή που δεν βλέπει).

Ο πλοίαρχος Ντηλέηνο είναι άλλος ένας από τη σειρά των ηρώων του Μέλβιλ που η αθωότητα τους τούς εμποδίζει να αντιληφθούν το κακό στο οποίο εκτίθενται.

Πολλοί θεωρούν τον Μπενίτο Σερένο ως μια από τις πιο θαυμαστές ιστορίες του συγγραφέα και μιλούν για την «ακραία πυκνότητα και τελειότητα της φόρμας». Η νουβέλα φέρνει στο προσκήνιο έναν κόσμο που βρίσκεται σαβανωμένος στη σκιά και αυτή η αφήγηση είναι ένα ντοκουμέντο της πνευματικής εξάντλησης, γεμάτο εικόνες κατάπτωσης και αδιεξόδων. Ο Μέλβιλ προσπαθεί να δώσει έμφαση στην αχαρτογράφητη γεωγραφία του ανθρώπινου μυαλού, ως προδρομικός συγγραφέας του Φρόυντ αλλά και των μοντερνιστών του 20ου αιώνα όπως ο D. H. Lawrence, ο Joyce και η Virgina Woolf.