ΛΑΙΜΠΝΙΤΣ Ι ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΔΥΝΑΜΗ

Εντελέχειες, μορφές, μονάδες, απλές υποστάσεις είναι ισάριθμοι λεϊβνίτειοι προσδιορισμοί του αντικειμένου της μεταφυσικής η φυσική μελετά τις «εκδηλώσεις» τους, δηλαδή το «γενικό σύστημα των φαινομένων», δεν ανέρχεται όμως ποτέ στη γνώση των υποστάσεων και των πρωταρχικών δυνάμεων από τις οποίες εξαρτώνται άμεσα όλες οι αντιληπτικές καταστάσεις των μονάδων και έμμεσα όλα τα φαινόμενα που γίνονται αντιληπτά στο σύμπαν.

Κατανοούμε έτσι την κρίσιμη θεωρητική λειτουργία των παράγωγων δυνάμεων στο ύστερο λεϊβνίτειο φιλοσοφικό οικοδόμημα: επειδή υπάγονται στις πρωταρχικές δυνάμεις των οποίων δεν είναι παρά «τροποποιήσεις», διασφαλίζουν ότι η αλληλουχία των φυσικών φαινομένων αντιστοιχεί πλήρως στην αλληλουχία των αντιληπτικών καταστάσεων των μονάδων. Οι μονάδες αντιλαμβάνονται, στραμμένες εξ ολοκλήρου στο εσωτερικό τους, το σύμπαν, όπως αυτό υπάρχει και μεταβάλλεται έξω από αυτές.