ΛΑΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΣ

Στις μέρες μας έχει επανέλθει στις συζητήσεις το θέμα του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, σε αποκλειστική σχεδόν συνάρτηση με τον ακραία ορθολογικό Γαλλικό Διαφωτισμό, του οποίου και θεωρείται γνήσιο πνευματικό τέκνο παρά τις στρεβλώσεις που, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς ορισμένων, έχει υποστεί. Οι συζητήσεις αυτές γίνονται στο πνεύμα ενός εκσυγχρονισμού, βρίσκοντας απήχηση και στο μεγαλύτερο μέρος των εκπροσώπων της πολιτικής.

Το διεξοδικό δοκίμιο του καθηγητή Λαογραφίας, Μιχάλη Μερακλή, αποτελεί και ένα είδος παρέμβασης στις συζητήσεις και εστιάζεται σε ορισμένα κρίσιμα ζητήματα που συνδέονται άμεσα με τον Ελληνικό Διαφωτισμό: στη γλώσσα του υπόδουλου ακόμα τότε έθνους που απασχόλησε έντονα το κίνημα, στον σύγχρονό του λαϊκό πολιτισμό, στον ρόλο της Εκκλησίας στους αιώνες της Τουρκοκρατίας σε σχέση με τον Διαφωτισμό και στην έννοια της ιστορικής συνέχειας του ελληνισμού.

Στο δοκίμιο γίνεται προσπάθεια να αντιμετωπισθεί κριτικά η προσέγγιση των ζητημάτων αυτών, όπως αυτή έγινε - και, προπάντων, όπως γίνεται σήμερα - με την παράθεση δεδομένων τα οποία, με την αρμόδια θεώρησή τους από το συγγραφέα, μπορούν να στοιχειοθετήσουν μια εκτίμηση και αξιολόγηση του ελληνικού Διαφωτισμού διαφορετική ή και αντίθετη προς εκείνη που φαίνεται να επικρατεί.