ΛΑΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ

ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΟΝΤΙΑΚΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

Από την εποχή του Ιπποκράτη, παράλληλα με την ιατρική (επιστημονική) τέχνη, ασχολούνταν ορισμένοι άνθρωποι και με την λεγόμενη πρακτική (εμπειρική) ιατρική. Προσπαθούσαν - και προσπαθούν ακόμη και σήμερα- με σχετική επιτυχία αρκετές φορές, να απαλύνουν τον πόνο των πασχόντων και να προτείνουν τρόπους θεραπείας. Η προσπάθεια του συγγραφέα αυτού του βιβλίου να προσεγγίσει την ‘‘Λαϊκή Ιατρική του Πόντου'' ή (αλλιώς)''Πρακτική Θεραπευτική του Ποντιακού Ελληνισμού'' μας δίνει την δυνατότητα να αποκωδικοποιήσουμε σε ικανοποιητικό βαθμό τον τρόπο ζωής και την εμπειρική σοφία του ποντιακού ελληνισμού πριν από τον ξεριζωμό, αλλά και μετά την εγκατάστασή του στη Μητέρα Ελλάδα. Μας αναλύει τη σχέση των ανθρώπων αυτών με τις νοσηρές καταστάσεις, τις θεραπευτικές τους τακτικές, τον σεβασμό τους προς τον άρρωστο και φυσικά την ικανότητά τους να αναχαιτίζουν τον θάνατο.

Ο ασθενής αντιμετωπίζεται με ιπποκρατικές λογικές, που είναι ο σεβασμός στον πάσχοντα, η απομόνωσή του, εφόσον πάσχει από λοιμώδες νόσημα, το συγκεκριμένο διαιτολόγιο και η σχολαστική καθαριότητα. Η ίδια η νόσος αντιμετωπίζεται με αφεψήματα και παρασκευάσματα από βότανα σε συγκεκριμένες δοσολογίες, τις οποίες καθόριζε ο θεραπευτής με βάση τις γνώσεις του, αποτέλεσμα, κατά κανόνα, μακροχρόνιας εμπειρικής εφαρμογής των μεταφυσικών ενοράσεών του.

Ακόμη και μεταξύ των πρακτικών θεραπευτών υπήρχαν ειδικότητες. ’λλοι είχαν την ικανότητα να θεραπεύουν διαστρέμματα και άλλες κακώσεις του σκελετού. ’λλοι ήταν εκείνοι - συνήθως εκείνες - που μπορούσαν να βοηθήσουν γυναίκες κατά τον τοκετό. Τέλος, άλλοι ήταν εκείνοι που ήξεραν από βότανα (αντιπυρετικά, αναλγητικά, ηρεμιστικά κ.ά.).

Δεν θα ήταν υπερβολικό να πούμε ότι αρκετές από τις γνώσεις που περιγράφονται στο συγκεκριμένο πόνημα είναι απαραίτητο να τις διαθέτει ένας άνθρωπος ακόμη και σήμερα, στην εποχή της προχωρημένης διαγνωστικής ιατρικής και των ραδιοϊσοτόπων. Και όχι μόνο για τον καθαρά ιπποκρατικό, δηλαδή τον εμπειρικό και επιστημονικό χαρακτήρα τους, αλλά και για την ολιστική περί θεραπείας αντίληψη που εκφράζουν, καθώς συνδυάζουν τα φάρμακα και τις χειροπρακτικές ή άλλες μεθόδους με την μεταφυσική θεραπευτική προσέγγιση ενισχύοντας την πίστη του αρρώστου και τη βεβαιότητά του για την αποτελεσματικότητα της εφαρμοζόμενης αγωγής. Έτσι, είτε το σταύρωμα του ασθενούς με την επάλειψή του με ιερό λάδι, είτε με το διάβασμα της προσευχής, είτε με την επίκκληση του Αγίου Χαραλάμπη ή της Παναγίας Σουμελά άνοιγε διάπλατα ο ασθενής τις ‘‘πύλες’’ του ως ψυχοσωματική οντότητα, για να αποδεχτεί την θεραπεία και να αντιδράσει θετικά στην φαρμακευτική αγωγή.

Αχιλλέας Παπαδόπουλος Ιατρός καρδιολόγος