ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ

ΜΕΤΑΔΟΜΙΣΤΙΚΕΣ ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

Ποιος τύπος εξουσίας ασκείται στα παιδιά μέσω της σχολικής εκπαίδευσης; Τι είδους αντιστάσεις αναπτύσσονται από μαθητές και εκπαιδευτικούς στο επίπεδο της σχολικής καθημερινής ζωής και τι μας διδάσκουν οι αντιστάσεις; Πώς μπορεί να επαναπροσδιοριστεί ο ρόλος του σχολείου με βάση τις δημοκρατικές αρχές της ισότητας και της ελευθερίας; Στα ερωτήματα αυτά επιχειρούν να αποκριθούν τα κείμενα του βιβλίου.

Αντικείμενο της συζήτησης αποτελούν οι ποικίλες όψεις του εκπαιδευτικού θεσμού, οι πραγματικές λειτουργίες και τα αποτελέσματα των σχολικών πρακτικών, καθώς και οι εναλλακτικές παιδαγωγικές δυνατότητες υπό το θεωρητικό και μεθοδολογικό πρίσμα του μεταδομισμού, όπως αυτός εκφράστηκε κυρίως από τους Michel Foucault, Ernesto Laclau, Chantal Mouffe, Jacques Derrida, και Judith Butler, και της Κοινωνιολογίας της Εκπαίδευσης.

Τα δοκίμια του βιβλίου αμφισβητούν τις παραδοσιακές αντιλήψεις για το υποκείμενο και τη γνώση, και εξετάζουν τη μορφολογία, τις δυνατότητες αλλά και τους περιορισμούς της έννοιας της αντίστασης στο σχολικό και κοινωνικό περιβάλλον. Θέτουν σε πρακτική εφαρμογή ποικίλα εννοιολογικά εργαλεία με στόχο τη διερεύνηση των ορίων της σχολικής και κοινωνικής κυριαρχίας στο τοπικό επίπεδο της σχολικής καθημερινής ζωής. Επιπλέον, εξετάζεται η άσκηση βίας ανάμεσα σε συνομήλικα παιδιά στο σχολικό περιβάλλον και η σύνδεσή της με τους κυρίαρχους έμφυλους και σεξουαλικούς λόγους.

Στο επίκεντρο αυτής της διερεύνησης βρίσκεται η συγκρότηση υποκειμενικοτήτων σε αντιδιαστολή με την υποκειμενικότητα του «κανονικού μαθητή» όπως παράγεται και επιβάλλεται από την επίσημη σχολική κουλτούρα. Επίσης, με αφορμή τη συμμετοχή των μαθητών και γενικότερα των νέων στα γεγονότα του Δεκέμβρη του 2008, αναδεικνύεται ο ενεργητικός τους ρόλος στην κοινωνική και πολιτική ζωή. Συγκεκριμένα, δίνεται ιδιαίτερη σημασία στη διαπραγμάτευση και επανασημασιοδότηση καθολικών εννοιών, όπως της παιδείας, της δημοκρατίας, της παιδικής ηλικίας κ.λπ., στο πλαίσιο της καθημερινής τους εμπειρίας.