ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΕΜΠΡΑΓΜΑΤΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ

Στη συγκεκριμένη μελέτη ερευνάται διεξοδικά το ζήτημα της κατάχρησης εμπράγματου δικαιώματος. Η μελέτη χωρίζεται σε τρεις ενότητες.

Στην πρώτη ενότητα προσεγγίζεται η κατάχρηση δικαιώματος διακρινόμενη σε επιμέρους μορφές. Τηρείται η ομαδοποίηση στις μορφές που διαψεύδουν τη δικαιολογημένη εμπιστοσύνη ενός τρίτου προσώπου, δηλαδή την αντιφατική συμπεριφορά και την αποδυνάμωση, και στις λοιπές μορφές (κακοβουλία, κακόπιστη κτήση, αδικαιολογήτως επαχθή συμπεριφορά, υπέρβαση της συνήθους χρήσης του δικαιώματος και άσκηση δικαιώματος με υποδεέστερο συμφέρον, έναντι του συμφέροντος που προασπίζει ένα αντίθετο δικαίωμα). Αναφορά δεν γίνεται μόνο στο εμπράγματο δικαίωμα, αλλά στο δικαίωμα γενικά. Σκοπός είναι να δοθεί το αναγκαίο θεωρητικό υπόβαθρο, επάνω στο οποίο θα ακολουθήσει η παρουσίαση των νομολογιακών θέσεων σχετικά με την κατάχρηση στα εμπράγματα δικαιώματα.

Στη δεύτερη ενότητα παρουσιάζονται οι θέσεις της ελληνικής νομολογίας σχετικά με την κατάχρηση στα εμπράγματα δικαιώματα. Αρχικά παρουσιάζονται τα γενικά χαρακτηριστικά της κάθε μορφής κατάχρησης κατά τη νομολογία και γίνεται η αντιπαραβολή με τα χαρακτηριστικά που δέχεται για κάθε μορφή η θεωρία. Σημειώνονται οι αποκλίσεις και οι συγκλίσεις των απόψεων. Στη συνέχεια παρατίθεται χαρακτηριστική περιπτωσιολογία σχετικά με κάθε μορφή κατάχρησης. Το εύρος των εμπράγματων δικαιωμάτων που εξετάζεται είναι μεγάλο. Έτσι, για παράδειγμα, περιγράφεται η στάση της νομολογίας σε σχέση με την αντιφατική συμπεριφορά, όπως αυτή εμφανίζεται στην κυριότητα γενικά, αλλά και σε συγκεκριμένες μορφές της, την οριζόντια ιδιοκτησία και τη συγκυριότητα, στις πραγματικές δουλείες και στις αναγκαστικές απαλλοτριώσεις ή σε σχέση με την κακόπιστη κτήση, όπως αυτή εμφανίζεται στην κυριότητα γενικά και στους αγροτικούς κλήρους ειδικότερα. Αντίστοιχα, η ίδια παρουσίαση ακολουθείται και στις υπόλοιπες μορφές κατάχρησης, στο μέτρο που η νομολογία ασχολήθηκε με μία μορφή κατάχρησης αναφορικά με ένα δικαίωμα.

Τέλος, στην τρίτη ενότητα παρουσιάζονται οι συνέπειες της καταχρηστικής κτήσης και άσκησης ενός εμπράγματου δικαιώματος. Αναφέρονται πρώτα οι συνέπειες στο ίδιο το δικαίωμα και στην εμπράγματη αξίωση, στη συνέχεια οι συνέπειες στην (εμπράγματη) δικαιοπραξία και στην υλική πράξη και, τέλος, οι συνέπειες στις (εμπράγματες) αγωγές και ενστάσεις, αφενός όταν οι τελευταίες ασκούνται καταχρηστικά, αφετέρου όταν το δικαίωμα, το οποίο αυτές προβάλλουν δικονομικώς αποκτήθηκε ή ασκήθηκε καταχρηστικώς.