Η ΣΥΝΕΧΙΣΗ ΤΟΥ ΕΜΦΥΛΙΟΥ ΜΕ ΑΛΛΑ ΜΕΣΑ

Πριν από 50 χρόνια, τελείωσε ο ελληνικός εμφύλιος πόλεμος. Ή μήπως όχι;

Με το τέλος του εμφυλίου, επικράτησε ένα καθεστώς «μόνιμης έκτακτης ανάγκης» που κράτησε αρκετά χρόνια. Ωστόσο, μετά την τυπική κατάργησή του το 1974, θεωρείται ότι «το τραύμα του εμφυλίου επουλώθηκε» και επήλθε «εθνική συμφιλίωση».

Η υπέρβαση αυτή ίσως δεν είναι τόσο πλήρης όσο φαίνεται ο ασυμφιλίωτος ανταγωνισμός που διαπερνά (και ταυτόχρονα συγκροτεί) κάθε κοινωνικό σχηματισμό, συνεχίζεται με άλλους τρόπους.

Χρησιμοποιώντας ως υλικό ποικίλες αποφάνσεις που έχουν παραχθεί τελευταία στην ελληνική κοινωνία (δημοσιεύματα στον πολιτικό ή στον αθλητικό τύπο, συνθήματα διαδηλώσεων, δηλώσεις πολιτικών, βιβλία αγωνιστών, αυτοβιογραφίες μουσικών), το βιβλίο αυτό ανιχνεύει, «συμπτωματολογικά», εκδηλώσεις ενός υλικού που περισσεύει, που δεν καλύπτεται από την πανηγυρική διαβεβαίωση ότι η ένοπλη ταξική σύγκρουση ήταν ένα κακό όνειρο που πέρασε.

Δεν είναι ένα βιβλίο για την ιστορία του εμφυλίου, αλλά ένα βιβλίο για την επιβίωση της μνήμης του, για τη διαχείριση του ανυπόφορου υλικού που μας κληροδότησε. Ισχυρίζεται ότι η σύγκρουση της δεκαετίας του 40, αντίθετα προς το επίσημο σχήμα που μας δίνεται για να (μην) σκεφτούμε γι' αυτή, υπήρξε η εξαιρετική στιγμή η οποία καθόρισε την μετέπειτα κανονικότητα. Η έκβασή της, και η έστω «διορθωμένη» ανάμνησή της, είναι αυτό που, μένοντας άρρητο, παράγει όλους τους λόγους περί της νεοελληνικής πολιτικής και τους δίνει το νόημά τους.