Η ΡΩΣΙΚΗ ΤΡΑΓΩΔΙΑ

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΔΑΙΜΟΝΕΣ ΤΟΥ ΝΤΟΣΤΟΓΙΕΦΣΚΙ

Ο Σεργκέι Νικολάγιεβιτς Μπουλγκάκοφ, ή πατέρας Σέργιος (1871-1944), όπως τον αποκαλούν πλέον με αισθήματα βαθύτατου σεβασμού, ήταν γιος ιερέα και γεννήθηκε στην πόλη Λίβνι της περιοχής του Οριόλ. Βασικά του έργα είναι η «Φιλοσοφία της οικονομίας» (1912), «Περί θεανθρωπότητας. Τριλογία» (1933-1945), «Η φιλοσοφία του ονόματος» (εκδόθηκε μετά το θάνατό του το 1953). Διακρίθηκε ως ορθόδοξος φιλόσοφος, θεολόγος, οικονομολόγος, δημοσιολόγος και πολιτικός. Ανήκε στη μεγάλη εκείνη γενιά στοχαστών, οι οποίοι συμμετείχαν, σε μία έκρηξη δημιουργικότητας, στο κίνημα της θεολογικής και φιλοσοφικής Αναγέννησης της Ρωσίας, το οποίο διήρκεσε από τη δεκαετία του 1890 μέχρι και το 1921-1922, όταν πολλά μέλη του απελάθηκαν βιαίως από τη Σοβιετική Εξουσία, ως πολιτικοί και ιδεολογικοί αντίπαλοι των Μπολσεβίκων.Μεταβαίνοντας στη Δύση, εγκαταστάθηκε στο Παρίσι και ήταν ανάμεσα στους πρωτεργάτες της πνευματικής ζωής της ρωσικής Διασποράς και του Οικουμενικού Κινήματος με κέντρο τη θρυλική θεολογική σχολή του Αγίου Σεργίου.

Το κείμενο αυτό δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο τεύχος Νο 4 του περιοδικού «Ρωσική σκέψη» με τον υπότιτλο «Για τους Δαίμονες του Ντοστογιέφσκι σε σχέση με την θεατρική του μεταφορά στο Θέατρο Τέχνης της Μόσχας. «Οι Δαίμονες» αναμφίβολα αποτελούν ένα από τα καταστατικά κείμενα όχι μόνο του συνολικού έργου του Ντοστογιέφσκι, μα και ολόκληρης της ρωσικής γραμματείας του 19ου αιώνα. Η ανάλυσή του, οι προβληματισμοί γύρω από τη θεματολογία, τους ήρωες, τις ιδεολογικές αναφορές και τις πολιτικές εκτιμήσεις, παρόλο που μετρά ένα και πλέον αιώνα ως αντικείμενο έντονων αντιπαραθέσεων και συζητήσεων, δεν πρόκειται να κοπάσει, για τον απλούστατο λόγο πως τέτοια έργα, αποτελούν πάντοτε το γόνιμο έδαφος για την εξέλιξη των ιδεών, τη σύγκριση των εποχών και την εναγώνια αναζήτηση απαντήσεων για την ανθρώπινη φύση. Ως εκ τούτου είναι μεγάλη η συμβολή του π. Σεργκέι Μπουλγκάκοφ σε αυτή τη συζήτηση.