Η ΠΟΛΥΣΗΜΙΑ ΩΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΠΑΙΓΝΙΟ

Κριτική διείσδυση στο ποιητικό έργο του Κωνσταντίνου Βασιλείου («Προσωπεία» και «Το μέτρο των πραγμάτων»)

Ο Γιάννης Σώκος συνθέτει με το έργο του ένα αδιόρατο αισθητικό επίτευγμα. «Η πολυσημία ως λογοτεχνικό παίγνιο» αναδεικνύει μια προνομιούχο ανάγνωση, μια αποκάλυψη 4.382 στίχων, που περιέχονται σε δύο ποιητικές συλλογές του Κ. Βασιλείου, υπό τους τίτλους «Προσωπεία» και «Το μέτρο των πραγμάτων».

Το διακρινόμενο ευκρινώς ήθος του δοκιμίου αυτού εισάγει στα πεδία του ωραίου, σε ανάδειξη της ευαισθησίας, σε ηθική καταξίωση των ποιημάτων, σε τελική ενότητα του νοήματος. Η αρτιότητα της ανάλυσης συνιστά μια φαντασιακή περιήγηση ιδεών. Ο ποιητής ένθεος κατά τη διεργασία του λόγου, αφού περιηγήθηκε ουράνιες καταβασίες, προσέγγισε τους αναγνώστες συνειδησιακά, υπαρξιακά, προσκυνηματικά, ονειρικά, προς ποιοτική αναβάθμιση του γίγνεσθαι.

Ο Κ. Βασιλείου χαράσσει οδόσημα του ιδανικού με ευθυκρισία αξιοθαύμαστη, διεισδύει στον βυθό των λέξεων και αναδύει τα άνθη του καλού της κουλτούρας, υπείκοντας στο Σεφερικό «η τέχνη είναι μια απέραντη αλληλεγγύη», ως εάν αυξάνει λειτουργικά το μέγεθος του έργου του. Η αφαίρεση, ως τροφοδότις πηγή ή διαφορετικά ως πνευματική ισορροπία για ολοκλήρωση της αισθητικής αυτονομίας, νοείται κατά το πνεύμα του ποιήματος, που προτάσσεται στο δεύτερο κρινόμενο πόνημα: Τη στιγμή της εγκεφαλικής ανάτασης/ ο ποιητής, έρμαιο ερινυών, / υπερχειλής εγωιστικού πάθους, / ξεγλιστρά από εγκρατείς συλλογισμούς, / διαλέγεται με τις μάγισσες, / αντιμάχεται τους δημιουργούς των νεφών.

Ο κριτικός του παρόντος τόμου συλλαμβάνει ευφυώς τους κρυπτόμενους στόχους του ποιητή, την αναδιδόμενη διανοητική ενέργεια, την αναστάτωση των αισθήσεων, την ειδολογική συμπύκνωση, την υποδόρια συγκίνηση, τη μεγαλειώδη έμπνευση, την ανατρεπτική αχρονία, την ατέλειωτη γλωσσική εμπειρία.

Για τον Γ. Σώκο ισχύει ο λόγος του Αλκίνοου στον Οδυσσέα: Εσένα ωστόσο και τα λόγια σου έχουν μορφή και το νόημά σου λάμπει (Οδύσσεια λ', 368).