Η ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ

Το ποιητικό φαινόμενο, πολύ πριν γίνει αντικείμενο στοχασμού ρητορικού (Γοργίας) ή φιλοσοφικού (Πλάτων) και κρυσταλλωθεί τελικά στην πρώτη συστηματική πραγματεία της Αρχαιότητας για τη θεωρία και την κριτική της λογοτεχνίας, στην Ποιητική του Αριστοτέλη, προκάλεσε το ζωηρό ενδιαφέρον των ίδιων των ποιητών, οι οποίοι, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, ενοφθαλμίζουν στα έργα τους σκέψεις και απόψεις για την ποίηση και την αξία της.

Ήδη ο Όμηρος, παρουσιάζοντας τον Δημόδοκο στην αυλή των Φαιάκων να τέρπει τους συνδαιτυμόνες του βασιλιά Αλκινόου, μας προσφέρει εναργή εικόνα για την κοινωνική θέση και τη λειτουργία του αοιδού, καθώς και για τη δραστικότητα της ποίησης. Από την άλλη πλευρά, οι πλαστές αλλά αληθοφανείς αφηγήσεις του Οδυσσέα δείχνουν με σαφήνεια ότι ο Όμηρος έχει συναίσθηση του πλασματικού χαρακτήρα της λογοτεχνίας, έστω και αν αυτή ανάγεται στις Μούσες.

Με τα ομηρικά έπη, συνεπώς, τίθεται ένα τρίπτυχο ερώτημα: (α) για την καταγωγή της ποίησης (β) για το περιεχόμενό της σε σχέση με το δίπολο αλήθεια/ψεύδος (γ) για την επίδρασή της στον δέκτη. Στο ερώτημα αυτό θα μπορούσε κανείς να απαντήσει παρακολουθώντας την αρχαία λογοτεχνία από τον Όμηρο ώς τους ποιητές των ελληνιστικών χρόνων. Επειδή όμως το φιλόδοξο αυτό σχέδιο μιας εσωτερικής ποιητικής δύσκολα θα μπορούσε να το αναλάβει ένας και μόνο ερευνητής, ο προκείμενος τόμος, ο δεύτερος της σειράς «Ελληνική και Ρωμαϊκή Ποιητική», περιορίζεται στην αρχαία ελληνική τραγωδία, εξετάζοντας επίσης -σε ξεχωριστό δοκίμιο- τις οικείες θεωρητικές θέσεις της αριστοτελικής Ποιητικής.