Η ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΣΤΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Σήμερα είμαστε σε θέση να αναγνωρίσουμε τη σημασία που έχει η συστηματική και αποτελεσματική διδασκαλία της Νεοελληνικής Γλώσσας. Αν ληφθούν, μάλιστα, υπόψη οι νέες συνθήκες που διαμορφώνουν την κοινωνική πραγματικότητα, θα κατανοηθεί ότι το γλωσσικό μάθημα αναλαμβάνει ρόλο πρωτοποριακό: να συμβάλει ώστε το ελληνικό σχολείο να αποτελέσει ένα επικοινωνιακό περιβάλλον που θα δίνει τον πρώτο λόγο στη δημιουργικότητα και τον εκφραστικό δυναμισμό των παιδιών και των εφήβων. Στο βιβλίο προσεγγίζεται το θέμα «Θεωρία και Πράξη της επικοινωνιακής διδασκαλίας της μητρικής γλώσσας». Παράλληλα επιχειρείται κριτική προσέγγιση και αξιολόγηση του Αναλυτικού προγράμματος σε δύο φάσεις: α) της περιόδου 1884-1976 και β) της περιόδου 1977-2012.

Προσβλέποντας να συμβάλουν στο διάλογο Θεωρίας και Πράξης, Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και Πανεπιστημίου, οι συγγραφείς παρουσιάζουν πραγματικές εφαρμογές που μεταφέρουν τον αναγνώστη στη σχολική τάξη, με στόχο να αποβεί το γλωσσικό μάθημα λειτουργικό.

...Στην πραγματικότητα τα μαθήματα που περιλαμβάνει το Αναλυτικό Πρόγραμμα, είναι τρόποι κατασκευής γνώσης πρόσφορης για διδασκαλία. Είναι τρόποι με τους οποίους κατασκευάζονται σώματα γνώσης, που το καθένα έχει την ιδιαιτερότητά του, γιατί είναι περιεκτικό. Ακόμα, αναφέρεται ή προέρχεται από μια ειδική περιοχή, πραγματεύεται κάποια φαινόμενα που το χαρακτηρίζουν, έχει τους δικούς του κανόνες και διαμορφώνει τη δική του ιστορία. Αυτά τα στοιχεία, μάλιστα, εξασφαλίζουν την ταυτότητα και την ενότητά του στην ανάπτυξη ή έκθεση της ύλης…

…Η επικοινωνιακή διδασκαλία της γλώσσας αναδεικνύεται με την αποδοχή του ότι η ίδια η γλώσσα συνιστά και ορίζεται ως κοινωνική συμπεριφορά και του ότι η σχολική τάξη προσλαμβάνεται ως δεδομένο κοινωνικό περιβάλλον. Μέσα σ’ αυτό το σχολικό κοινωνικό περιβάλλον η γλώσσα διδάσκεται συστηματικά και, την ίδια στιγμή, χρησιμοποιείται για τη διαμόρφωση των συνθηκών επιτέλεσης του μαθήματος. Στο χώρο της σχολικής τάξης, επομένως, συντελείται η επέκταση-επαύξηση των δυνατοτήτων για επικοινωνιακή αλληλεπίδραση...

...Βασική αρχή, επίσης, συνιστά ο ολιστικός χαρακτήρας της επικοινωνιακής διδασκαλίας, καθώς οι μαθητές εμπλέκονται σε παραγωγικές και προσληπτικές διαδικασίες, πολλές από τις οποίες εκδηλώνονται ταυτόχρονα και όχι απομονωμένες η μία από την άλλη. Έμφαση δίνεται τόσο στις δραστηριότητες και στην καλλιέργεια δεξιοτήτων όσο και στη μορφή και στις λειτουργίες και όχι μόνο σε ένα από αυτά τα στοιχεία... Έχει αποδειχθεί ότι η επιμονή αποκλειστικά στο μήνυμα κατά τη γλωσσική διδασκαλία, χωρίς παράλληλη ενασχόληση και με στοιχεία μορφής, μπορεί να οδηγήσει σε παγίωση των εσφαλμένων τύπων στις νοητικές γλωσσικές υποδομές του μαθητή. Το αποτέλεσμα είναι να επιτυγχάνεται η ευχέρεια αλλά όχι η ακρίβεια λόγου και η σημασία να δίνεται στην καλλιέργεια κυρίως της πραγματολογικής και της κειμενικής ικανότητας και όχι στην ανάπτυξη της γλωσσικής ικανότητας...