Η ΚΡΙΣΗ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΙ Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΒΑΙΜΑΡΗΣ

ΜΕΛΕΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΛΩΣΗ

Το βιβλίο περιλαμβάνει τέσσερα άρθρα που εξετάζουν την περίπλοκη σχέση ανάμεσα στην κβαντική φυσική και στο κοινωνικο-πολιτισμικό περιβάλλον στο οποίο αυτή διαμορφώθηκε.

Στο πρώτο άρθρο, του αμερικανού ιστορικού των επιστημών Πολ Φόρμαν, υποστηρίζεται ότι η διαμόρφωση της κβαντικής φυσικής ήταν άμεσα συνδεδεμένη με την περιρρέουσα ατμόσφαιρα στη γερμανόφωνη Ευρώπη μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της νέας κβαντομηχανικής, ο μη αιτιακός χαρακτήρας της, δεν ήταν, σύμφωνα με τον Φόρμαν, προϊόν των εσωτερικών εξελίξεων στη φυσική, αλλά αποτέλεσμα της οικειοποίησης από πολλούς φυσικούς της ιδεολογίας του ανορθολογισμού που κατείχε ηγεμονική παρουσία στη Δημοκρατία της Βαϊμάρης.

Το δεύτερο και το τρίτο άρθρο, των ιστορικών της φυσικής Τζων Χέντρι και Νόρτον Γουάιζ, αντίστοιχα, εκφράζουν με αντιπροσωπευτικό τρόπο την πρόσληψη της «θέσης Φόρμαν» από την κοινότητα των ιστορικών των επιστημών. Ο τόμος κλείνει με μια πρόσφατη εργασία του ίδιου του Φόρμαν, όπου απαντά στην κριτική που ασκήθηκε στο έργο του από το 1971, όταν πρωτοδημοσιεύθηκε.

Στόχος του βιβλίου είναι να παρουσιάσει στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό τη συζήτηση για τη «θέση Φόρμαν» -μια ρηξικέλευθη προσέγγιση που έχει συζητηθεί πολύ ανάμεσα σε φυσικούς, μαθηματικούς, και ιστορικούς και φιλοσόφους των επιστημών - διερευνώντας τόσο τις ιστοριογραφικές προκείμενες της κοινωνικής και πολιτισμικής ιστορίας των επιστημών όσο και την ιστορία της σύγχρονης φυσικής.