Η ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΙΕΝΑΣ

ΟΨΕΙΣ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΟΥ ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΥ-ΑΠΟ ΤΟΝ CASPAR DAVID FRIEDRICH ΣΤΟΝ ADOLF MENZEL

''Μιλάμε για την ανάδειξη μιας άλλου είδους, υστερο-επικής αναδίπλωσης στον ασφυκτικτό μικρόκοσμο της ύπαρξης, τα τραγικά γνωρίσματα της οποίας αντανακλούν όχι αποκλειστικά και μόνο, τη μορφή ενός ανθρώπου - έρμαιου της ζωής, αλλά επιπλέον τη στρεβλή εικόνα ολόκληρης της κοινωνίας και κατά συνέπεια τη συντριβή των ονείρων της, τη στιγμή ακριβώς που καταδιωκόμενη από τις σκιές των πάλαι ποτέ ισχυρών, μεταφεουδαλικών βεβαιοτήτων της, αρκείται να αποσυρθεί σε ένα αναπόφευκτα ζοφερό και στενόχωρο για το πλάτος της ψυχής, βασίλειο απόγνωσης. Αλλά αυτή η έλλειψη επικοινωνίας με τον αλλότριο πλέον περίγυρο των κρατούτων και η συνεπόμενή της περιθωριοποίηση, ήταν από μόνη της ρομαντική, γιατί ακριβώς καμιά προϋπάρχουσα δομή ή σύστημα, δε μπορούσε έλλογα να την ερμηνεύσει διέθετε δε μια σειρά από κάποια απόλυτα συμβατά με την ομολογία της εσωτερικής δυσφορίας, δείγματα γραφής, τα οποία κρίνονταν ικανά αφενός να συγκροτήσουν άμεσα, το πλαίσιο ανάδυσης μιας αρκετά αντιπροσωπευτικής έκθεσης ανάλογων περιπτώσεων έκφρασης του συνειδητού αποκλεισμού και αφετέρου, ιδιαίτερα όσον αφορά στο μέλλον, να αποκτήσουν την ισχύ των πλέον αξιόπιστων για τη φύση του ''γερμανικού ανθρώπου'', εικονογραφικών προτύπων.

Το παρόν βιβλίο επιχειρεί να αναδείξει τους τρόπους βάσει των οποίων οι Γερμανοί δημιουργοί και κύρια οι ζωγράφοι, προσέλαβαν και ερμήνευσαν το φαινόμενο της νεωτερικότητας, είτε για να διαφοροποιηθούν από την ιστορική συνθήκη και τις επιταγές του εργαλειακού ορθολογισμού, μέσω μιας επιλεκτικής και συχνά μη αναστρέψιμης για τους ''κανονισμούς της όρασης'', προσφυγής στους τόπους του φανταστικού αλλά και στο παραδοσιακό (αρχαϊκό) σχήμα της μυθούργησης (fictionnement), είτε για να αναδείξουν κριτικά τις αντινομίες αυτού του φαινομένου ερμηνεύοντας την όλο και αυξανόμενη περιπλοκότητα των μηχανισμών και των αξιακών προτύπων της σύγχρονής τους, αστειακής ζωής, εν είδει ''στιγμιότυπου'' ή ''κοινωνικής τοπιογραφίας''.