Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΑ 19Ος-21ΟΣ ΑΙΩΝΑΣ

Σημείο εκκίνησης του βιβλίου απετέλεσε η βασική παραδοχή ότι η Ιστορία γράφεται και ξαναγράφεται, ενώ το παρελθόν αποτελεί μία μακρινή κι ανεξερεύνητη χώρα με τις εικόνες μας γι' αυτό να μεταβάλλονται διαρκώς.

Στοχεύει στο να αναδείξει τον τρόπο με τον οποίο αλληλεπίδρασαν στοιχεία της ιστορικής επιστήμης και αντιλήψεις για τη μορφωτική αξία του γνωστικού αντικειμένου με τη συλλογική μνήμη στον σχολικό χώρο. Προβάλλεται, δηλαδή, μία αμφιμονοσήμαντη αντιστοιχία της διδασκαλίας της Ιστορίας με το κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο.

Ποιες, όμως, φωτοσκιάσεις των ιστορικών γεγονότων χωράνε στο εθνικό μας αφήγημα; Ποιες από αυτές θα ανασυρθούν από τον ωκεανό των ιστορικών λεπτομερειών για να διδάξουν τους μικρούς μαθητές το "σωστό" και το "λάθος"; Ποιες ιστορικές συνθήκες και καταστάσεις επηρέασαν τη σχολική ιστορία αλλά και πώς εμφανίζονται οι ιστορικές εξελίξεις στα σχολικά εγχειρίδια για το μάθημα της Ιστορίας;

Στα ερωτήματα αυτά επιχειρεί να απαντήσει το παρόν βιβλίο, εξετάζοντας κριτικά τη διαχρονική εξέλιξη των αντιλήψεων περί ιστορίας και αναζητώντας τα βασικά εργαλεία του ιστορικού ερευνητή αλλά και το ρόλος του στη διαμόρφωση του απολογισμού των γεγονότων. Επιπλέον, διερευνάται στην εργογραφία ιστορικών και παιδαγωγών αλλά και στα αναλυτικά προγράμματα η προβολή τριών μεθοδολογικών κατηγοριών: (α) η συγκρότηση της πολιτισμικής ταυτότητας, (β) η απόκτηση αναλυτικών δεξιοτήτων από τους μαθητές, και (γ) η φρονηματιστική και παραδειγματική χρήση της ιστορίας.

Καταγράφονται όλα τα αναλυτικά προγράμματα για το μάθημα της Ιστορίας στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, οι μεταβολές στον βασικό κορμό του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος, οι προθέσεις και το εκπαιδευτικό ιδεώδες κάθε εποχής. Παράλληλα, καταδεικνύονται οι αλλαγές στις μεθοδολογικές υποδείξεις, στη διάρθρωση της διδακτέας ύλης και στο ωρολόγιο πρόγραμμα. Παρουσιάζεται, τέλος, η εξέλιξη του θεσμού των σχολικών εγχειριδίων για το μάθημα της ιστορίας στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, ενώ επιχειρείται η ανάδειξη του ιστορικού, πολιτικού και ηθικού νοήματος των παραστάσεων του παρελθόντος, με τα γεγονότα να αντιμετωπίζονται ως ιστορικά φαινόμενα, αλλά και ως προϊόντα του συμβολικού συστήματος της εκάστοτε εποχής.