Η ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ

ΗΘΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΗΣ ΔΟΥΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΟΡΝΕΙΑΣ

Στην εποχή μας είναι ισχυρή η τάση να αποτιμώνται με οικονομικούς όρους όχι μόνο τα αγαθά και οι υπηρεσίες, αλλά και ολοένα και περισσότερες πτυχές και δραστηριότητες της ζωής. Από την εμπορευματοποίηση φαίνεται ότι δεν εξαιρείται το ανθρώπινο σώμα, καθώς η μεγάλη πρόοδος της βιοτεχνολογίας επέτρεψε πολλές νέες δυνατότητες διάθεσης και χρησιμοποίησης του σώματος, ακόμα και στα αρχικό στάδια της ζωής. Η εμπορευματοποίηση όμως του σώματος δεν είναι μόνο σύγχρονο φαινόμενο, αφού η δουλεία και η πορνεία αποτελούν ευρύτατα διαδεδομένες πρακτικές από την αρχαιότητα. Η δουλεία καθιστά τον άνθρωπο εμπόρευμα, του οποίου η κυριότητα ανήκει στον ιδιοκτήτη του, ενώ η πορνεία καθιστά το γυναικείο σώμα αντικείμενο που προσφέρεται επ' αμοιβή για τη σεξουαλική ικανοποίηση του πελάτη.

Τα δυο αυτό θέματα παρουσιάζουν πολλές ομοιότητες ως προς τους ηθικούς προβληματισμούς που εγείρουν, οι οποίοι αφορούν, μεταξύ άλλων, στην αξιοπρέπεια, στην ελευθερία του ανθρώπου, στην ισοτιμία των δύο φύλων και στην κοινωνική ωφέλεια, ενώ η μελέτη τους είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και χρήσιμη, τόσο για την ευρύτερη προσέγγιση των εν λόγω θεμάτων όσο και για την καλύτερη κατανόηση των σύγχρονων μορφών εμπορευματοποίησης του σώματος, όπως είναι η διακίνηση ανθρώπων με σκοπό την πορνεία. Στη συνάφεια της παρούσας μελέτης γίνεται αναφορά στο ιστορικό πλαίσιο που επέτρεψε την εφαρμογή τους, στην πρόσληψή τους στο θρησκευτικό, πολιτιστικό και κοινωνικό περιβάλλον της αρχαιότητας και των νεότερων χρόνων, όπως επίσης και στην αντιμετώπισή τους από την έννομη τάξη. Ο προβληματισμός όμως επικεντρώνεται στην ηθική διάσταση της δουλείας και την πορνείας, με την εξέταση τόσο της φιλοσοφικής όσο και της θεολογικής προάσπισης.

Σε αυτή προβάλλονται οι θέσεις του φεμινιστικού κινήματος, η καντιανή επιχειρηματολογία για την αξιοπρέπεια του ανθρώπου, καθώς και η διδασκαλία της ορθόδοξης ηθικής για τον άνθρωπο ως πρόσωπο κατ' εικόνα Θεού και για την ιερότητα του μυστηρίου του γάμου. Λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες κάθε ζητήματος, τίθενται τα επιμέρους ερωτήματα και εξετάζεται διεξοδικά η σχετική ηθική επιχειρηματολογία.