Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΣΥΝΥΠΑΡΞΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΚΑΘΑΡΕΥΟΥΣΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΕΦΑΛΟΝΙΤΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΙΚΗΣ ΠΟΙΚΙΛΙΑΣ ΣΤΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΛΑΣΚΑΡΑΤΟΥ

Το βιβλίο αυτό πραγματεύεται τη γλωσσική ποικιλότητα στο λογοτεχνικό έργο του Ανδρέα Λασκαράτου και, συγκεκριμένα, στα δύο πιο γνωστά κείμενα από το πολυσχιδές έργο του, τα «Μυστήρια της Κεφαλονιάς» (1856) και το «Ιδού ο άνθρωπος» ή «Χαρακτήρες» (1886). Αυτή έγκειται στη δημιουργική συνύπαρξη στοιχείων της καθαρεύουσας και του λόγιου γενικά στοιχείου αλλά και της κεφαλονίτικης γλωσσικής ποικιλίας, την οποία ο Κεφαλονίτης Λασκαράτος αξιοποίησε στο έργο του σε μια εποχή που μεσουρανούσε το γλωσσικό ζήτημα και το δίλημμα ανάμεσα σε καθαρεύουσα και δημοτική και ταυτόχρονα απαξιώνονταν οι τοπικές γλώσσες.

Αναλύεται αρχικά το γλωσσικό πλαίσιο που αφορά τη βασική θεματολογία αλλά και η διαμόρφωση της γλωσσικής ταυτότητας του Ανδρέα Λασκαράτου. Κατόπιν, μέσω της γλωσσικής ανάλυσης των εξεταζόμενων έργων, διαφαίνεται ο γόνιμος συγκερασμός των δύο ανταγωνιστικών γλωσσικών ποικιλιών, που τα εμπλούτισε γλωσσικά και τους προσέδωσε ιδιαίτερη πρωτοτυπία, δημιουργικότητα, αμεσότητα και λογοτεχνικές αρετές.

Το γλωσσικό αυτό «παλίμψηστο» του Λασκαράτου κατέστησε πιο ρηξικέλευθο γλωσσικά και πιο επαναστατικό το περιεχόμενο των «Μυστηρίων της Κεφαλονιάς» ενώ συνέβαλε και στην επιτυχέστερη και παραστατικότερη διαγραφή των χαρακτήρων στο «Ιδού ο άνθρωπος». Σε συνδυασμό με το ιδιαίτερο ταμπεραμέντο του Λασκαράτου συνεισέφερε στην αμεσότερη μετάδοση των νοημάτων των δύο αυτών έργων αλλά και στην ανάδειξη της σατιρικής φλέβας του συγγραφέα. Επιπλέον, εμπλούτισε και την ομιλούμενη γλώσσα της εποχής του μέσω της πανελλήνιας φήμης και αναγνώρισης του έργου του Λασκαράτου αναδεικνύοντας ταυτόχρονα και τον σπουδαίο κοινωνικό ρόλο της γλώσσας του.

Τέλος, στο βιβλίο παρουσιάζεται μια ενδεικτική διδακτική πρόταση σύμφωνα με τα πρόσφατα πορίσματα της Γλωσσολογίας και τις τάσεις της σύγχρονης παιδαγωγικής όπου αναδεικνύεται η συνεισφορά της γλωσσικής ποικιλότητας στην εκπαίδευση για την ανάπτυξη κριτικού γραμματισμού και κριτικής γλωσσικής επίγνωσης.